Deze boeken van 2025 moet je gelezen hebben

In dit artikel:

De recensenten van Trouw zetten aan het eind van 2025 een canon van 25 opvallende boeken op een rij: romans, memoires, biografieën, vertalingen en non-fictie die volgens hen dit jaar literair het meest beetpakken, ontroeren of aan het denken zetten. De lijst is bedoeld als overzicht van wat Nederlandse lezers dit jaar niet mochten missen — van nieuw talent en gewaagde debuten tot herontdekkingen en meesterlijke vertalingen.

Wie en wat
- Samensteller: recensenten van dagblad Trouw selecteerden de titels op basis van literaire kwaliteit, maatschappelijke relevantie en leeservaring.
- Wanneer: eindejaarsoverzicht 2025.
- Waar: publicatie in Trouw (Nederland).
- Waarom: om de 25 mooiste, ontroerendste en meeslependste boeken van het jaar te belichten en lezers aanbevelingen te geven.

Hoofdthema’s en opvallende titels
1. Historisch onderzoek en reconstructies
- Janna Coomans — Dievenland: een prijswinnende reconstructie van middeleeuws kleincriminaliteit via archiefonderzoek; maakt scherp waarom kleine diefstallen zwaar werden bestraft en schetst kleurrijke figuren als Otto Willemsz.
- Marja Verbraak — biografie van Elselina Versfelt: ontzenuwt mythen rond een flamboyante Napoleontische avonturierster en ontrafelt feiten van legende.
- Arturo Barea — De weg (heruitgave): een sterke vertaling van een klassieker over de bloedige Rif-oorlog en de journalistieke ontkieming van de auteur.

2. Familiedrama’s, memoires en erfgoed
- Christien Brinkgreve — Beladen huis: een ingrijpend memoir over het leven in een relatie die benauwt en de dynamiek tussen publieke carrière en privé-ruimte; veroorzaakte veel discussie.
- Sheila Sitalsing — ontdekking van NSB-voorouders: een persoonlijke zoektocht naar familievuil uit de oorlog en de bredere implicaties van erfelijke schaamte.
- Sara Berkeljon — biografie Arjan Ederveen: een toegankelijke reconstructie van een cultuurfiguur waarbij het tijdsbeeld (jaren tachtig en negentig, aids-epidemie) wordt opgeroepen.

3. Debuten en vernieuwende stemmen
- Ester Naomi Perquin — Tot alles in beweging komt: een origineel debuut over een schrijfster die haar rol als gevangenisbewaarder onderzoekt en de morele spanning tussen schrijven en verantwoordelijkheid.
- Lieselot Mariën — Als de dieren: behandelt postnatale ontwrichting met literaire vondsten en intertekstuele verwijzingen; veel gelezen om herkenning en troost.
- Chloe Dalton — Een haas in huis: natuurmemoir over zorg voor een wild haasje tijdens de coronawinter, met meditaties over attentheid en verwondering.

4. Grof, grotesk en prachtig verteld
- Auke Hulst — Tandenjager: een grotesk Napoleontisch avontuur over een tandenverzamelaar en social climber, in een negentiende-eeuwse verteltrant die recensenten aansprak.
- Tom Lanoye — herwerking van Reinaert: brutale, geestige en hedendaagse omgang met het middeleeuwse schelmenepos.

5. Vertalingen en internationale literatuur
- Andrea Bajani (vert. Manon Smits): een Italiaanse roman over familierelaties en de chirurgische ontleding van een ongelukkig gezin.
- Chris Whitaker (vert. Sandra van de Ven) — een omvangrijke, meeslepende misdaadroman over trauma, liefde en obsessie op het Amerikaanse platteland.
- Virginia Woolf — Liefst schepsel (brieven aan Vita Sackville-West): een nieuwe vertaling brengt Woolfs delicate, wervelende correspondentie weer dichtbij.

6. Politiek, maatschappij en cultuurkritiek
- Josephine Quinn — Het Westen: een boek dat de traditionele grenzen van ‘het Westen’ becommentarieert en de langdurige uitwisseling tussen Europa en het Oosten belicht.
- Andrej Koerkov — Het gestolen hart: toont met absurditeit en cynisme de terreur van bolsjewistische maatregelen en hun menselijke tol.
- Tony Tulathimutte — Afwijzing: verhalen die urgent het internettijdperk behandelen, en hoe online gemeenschappen identiteits- en machtstekorten zichtbaar maken.

7. Genre-overschrijdende en thematische parels
- Samantha Harvey — In orbit: een intieme roman over astronauten op een ruimtestation, over kwetsbaarheid en verbondenheid bij het kijken naar de aarde.
- Rita Bullwinkel — Headshot: een gevarieerde boksroman waarin jonge vrouwen en hun levens achter de wedstrijden centraal staan.
- Lieke Marsman — een boek over hoop, sterfelijkheid en ruimere openheid voor het onverklaarbare in leven en wetenschap.

Praktische aanbeveling
De Trouw-selectie biedt een brede doorsnede: van literair proza en straffe debuten tot hernieuwde aandacht voor vertaalde klassiekers en substantiële non-fictie. Lezers die willen starten bij vooral besproken titels kunnen kiezen uit de publieksophef rond Brinkgreve, de literaire vernieuwing van Perquin en de historisch gedreven Dievenland. Reizigers en cultuurliefhebbers krijgen met Passage Parijs (wandelgids door literaire plekken) en Het Westen werk om hun begrip van culturele verbindingen te verdiepen.

Kortom: de lijst fungeert als jaarboek van het literaire 2025 — een mix van opvallende ontdekkingen en vertrouwde namen, met veel aandacht voor boeken die aanzetten tot nadenken over familie, geschiedenis, verantwoordelijkheid en de manier waarop verhalen gevormd worden.