Deportaties en scheepsrampen: de keerzijde van de Europese migratiedeal met Mauritanië
In dit artikel:
Mauritanië voert sinds enige tijd een streng migratiebeleid met massadeportaties, aangescherpte grensbewaking en onderscheppingen op zee. Dat lijkt de migratiestroom naar Europa te remmen: eind september waren bijna 13.000 migranten vanuit Mauritanië op de Canarische Eilanden aangekomen, ruim de helft minder dan in 2024. De overheid zegt te willen “migratie reguleren”, aldus Sahid Moluh, directeur van een school voor migrantenkinderen in Nouadhibou, waar dit jaar veel lege schoolbanken zijn doordat volgens de autoriteiten in de eerste helft van het jaar meer dan 18.000 mensen werden uitgezet.
De maatregel komt mede tot stand dankzij financiële steun van de Europese Unie: in 2024 kreeg Mauritanië een toezegging van ruim 210 miljoen euro voor grensbewaking en het bestrijden van mensensmokkel. Mensenrechtenorganisaties luiden echter de alarmbel. Human Rights Watch concludeert in een rapport dat tussen 2020 en halverwege 2025 tienduizenden mensen door de Mauritaanse politie zijn uitgezet, vaak zonder correcte procedures, en dat geweld — waaronder elektroshocks en zware verwondingen — structureel voorkomt. Sabrina Brandt van Human Rights Watch Nederland zegt dat de EU striktere voorwaarden voor hulpverlening zou moeten overwegen.
Specialisten waarschuwen dat strengere controles migratieroutes vaak verlengen en gevaarlijker maken, omdat smokkelnetwerken zich aanpassen. Volgens het Mixed Migration Centre vertrekken boten nu vaker verder naar het zuiden, vanuit landen als Gambia, Guinee-Bissau en Guinee. De Atlantische overtocht naar de Canarische Eilanden is berucht om zijn risico’s: houten, overvolle vissersboten en ruwe zee. Spaanse organisatie Caminando Fronteras schat dat vorig jaar meer dan 10.000 mensen op deze route omkwamen. In augustus sloeg een boot voor de kust van het Mauritaanse vissersdorp Mheijrat om; van ongeveer 160 inzittenden overleefde het merendeel niet — een gebeurtenis die lokale getuigen als Samba Sow nog scherp bijstaat.
De Europese Commissie benadrukt dat zij streeft naar een menswaardige en duurzame migratieaanpak, en Mauritanië zegt de bescherming van migranten te verbeteren. Lokale betrokkenen, zoals schooldirecteur Moluh, pleiten echter voor beleidswijzigingen die legaal werken mogelijk maken in plaats van grootschalige uitzettingen, omdat veel gezinnen door de maatregelen ontwricht zijn.