Denktank: gevoelige koppeling minimumloon en AOW is 'onlogisch' en zit verhoging in de weg

In dit artikel:

Het Instituut voor Publieke Economie (IPE) adviseert in een onafhankelijk rapport dat het Nederlandse minimumloon en de AOW niet meer automatisch aan elkaar gekoppeld moeten worden. Volgens het IPE is het dat beide vervolgens in gelijke mate stijgen onlogisch en belemmert die automatische koppeling goed en doelgericht beleid.

Waarom dit voorstel: het IPE stelt dat minimumloon en AOW verschillende doelen en doelgroepen dienen — het minimumloon is bedoeld om arbeidsinkomens te beschermen, de AOW is een basispensioen voor ouderen — en daarom niet per se gelijktijdig en gelijkelijk aangepast hoeven te worden. De koppeling beperkt beleidsruimte: kabinetten kunnen minder scherp sturen op armoedebestrijding, begrotingstaire houdbaarheid of gerichte inkomensmaatregelen wanneer beide instrumenten aan elkaar vastzitten.

Gevolgen en belanghebbenden: een ontkoppeling zou werkgevers, laagbetaalde werknemers en gepensioneerden direct raken en politieke keuzes over inkomensbeleid verscherpen. Het creëert mogelijkheden om het minimumloon independenter te laten reageren op arbeidsmarkt- en economische omstandigheden, terwijl de AOW aangepast kan worden op basis van demografische en pensioenbeleidscriteria. Tegelijk roept het zorgen op over de bescherming van kwetsbare groepen; het IPE-advies impliceert dat eventuele ontkoppeling gepaard moet gaan met alternatieve maatregelen om lage inkomens en gepensioneerden te behoeden voor armoede.

Vervolg: het rapport zet een discussie op gang over de herinrichting van inkomensinstrumenten in Nederland en zal waarschijnlijk leiden tot politieke debatten over hoe snel en onder welke voorwaarden een ontkoppeling kan plaatsvinden, en welke compensaties of vangnetten daarvoor nodig zijn.