Demonstranten Tel Aviv: 'Israëliërs kunnen niet zeggen dat ze het niet wisten'

In dit artikel:

In Israël groeit een zichtbare tegenstem tegen de regering en het militaire optreden in Gaza: activisten houden stille betogingen met levensgrote foto’s van overleden Gazaanse kinderen om het publiek en vooral de samenleving zelf met de menselijke tol van de oorlog te confronteren. De acties, die sinds maanden wekelijks plaatsvinden in steden als Tel Aviv en ook bij militaire bases, brengen joodse en Palestijnse Israëli’s, jongeren en ouderen samen en nemen risico’s doordat openlijke kritiek steeds moeilijker en gevaarlijker is geworden.

Wie: initiatiefnemers zijn onder anderen Joanna Chen, een Brits-Israëlische ex-correspondent die zich sinds 7 oktober inzet voor hulp aan Palestijnse kinderen en nu wekelijks demonstreert; Neora Shem‑Gazan en een kleine groep vrienden die na een dodelijke escalatie op 17 maart 2025 het project “Actie voor de Kinderen” opstartten; en organisaties zoals Standing Together (een joods-Palestijnse grassrootsbeweging) en individuen als Uri Weltmann en Yali Merom die de protesten op militaire locaties ondersteunen. Ook ngo’s zoals Artsen voor Mensenrechten en B’Tselem voeren publiekelijk aan dat de militaire acties tegen Gaza aan de VN-definitie van genocide voldoen.

Wat: demonstranten tonen portretten en naamkaarten van overleden Gazaanse kinderen en houden zwijgende wake‑achtige acties om te verhinderen dat het lijden van Gaza onzichtbaar blijft voor Israëliërs. De acties beogen niet alleen emotionele impact, maar ook politieke druk: een einde van de oorlog, een staakt‑het‑vuren, vrijlating van gijzelaars en het beëindigen van de humanitaire catastrofe. Enkele groepen richten zich expliciet op het aanspreken van militairen, met name piloten, in de hoop dat weigering van diensten de bombardementen kan doen stoppen.

Waar en wanneer: de demonstraties vinden voornamelijk sinds het uitbreken van de oorlog op 7 oktober 2023 plaats en zijn de laatste maanden toegenomen — een actie op het strand van Tel Aviv is een herkenbaar beeld geworden, en sinds maart 2025 zijn er ook gerichte stilteacties bij militaire bases als Tel Nof. De beweging groeit in deelnemersaantal, volgens organisatoren wekelijks verdubbelend tot enkele duizenden; dat is klein vergeleken met Israëls negen miljoen inwoners, maar zichtbaar.

Waarom: de protesten ontstaan uit de overtuiging dat wegkijken geen optie is tegen massale doden, ontbering en verwoesting in Gaza, en uit morele verontwaardiging over binnenlandse politiek die volgens activisten angst en ontmenselijking van Palestijnen aanwakkert. Voor velen is het persoonlijk: ze noemen namen en verhalen van zowel Israëlische als Gazaanse kinderen. Deelnemers stellen dat de regering‑Netanyahu en mediale frames de werkelijkheid verdoezelen en de publieke opinie manipuleren, waardoor empathie voor Palestijnen onder druk staat. De activisten willen ook internationale en binnenlandse druk creëren om het beleid te keren en de ultranationalistische koers te doorbreken.

Context en spanning: tegenstanders beschuldigen demonstranten van verraad of relativisering van Israëlisch lijden; binnen de samenleving heerst grote angst door de aanvallen van Hamas op 7 oktober en een sterk nationalistische polarisatie. Opinieonderzoeken tonen dat een groot deel van de bevolking Palestijnen ontmenselijkt en weinig behoefte heeft aan uitgebreid beeldmateriaal over Gaza. Tegelijkertijd leiden rapporten van Israëlische humanitaire en mensenrechtenorganisaties, en de wereldwijde internationale reactie, tot toenemende politieke nervositeit in Israël en discussie over erkenning van Palestijnse rechten. Activisten merken een verschuiving in internationale berichtgeving en hopen dat wereldopinie invloed blijft uitoefenen.

Risico’s en effecten: deelnemers aan deze protesten lopen persoonlijke en professionele risico’s: sociale uitsluiting, bedreigingen, verlies van werk en zelfs gevaar bij demonstraties bij militaire bases waar ze als verdachte infiltranten kunnen worden gezien. Toch bereiken de foto‑acties soms onverwachte verbindingen: Palestijnen in Gaza en Israëlische Palestijnen herkennen op afstand namen of gezichten en reageren; Gazaanse bewoners stuurden soms terug door foto’s van Israëlische slachtoffers te tonen. Bij militaire bases leiden de acties tot ongemakkelijke confrontaties met piloten en militairen, en soms tot gesprekken over morele verantwoordelijkheid en de mogelijkheid van dienstweigering.

Strategie en doelen: organisatoren zien de actie niet louter als politiek protest maar als poging het geweten van de samenleving wakker te schudden — herinneren, benoemen en het onmogelijk maken dat “we het niet wisten”. Voor groepsleiders als Weltmann is het uiteindelijke doel tweeledig: een onmiddellijke stopzetting van de oorlog en op langere termijn een politieke ommekeer weg van de huidige ultranationalistische regering, richting een compromis dat veiligheid en vrijheid voor beide volken nastreeft. Zij waarschuwen dat het alternatief van verdere radicalisering neerkomt op ‘barbarij’ en dat enkel beëindiging van het geweld en een politieke oplossing een duurzame toekomst kan bieden.

Sfeer en symboliek: de stilte op het strand van Tel Aviv — rijen mensen zwijgend met foto’s in de brandende zon — is bewust gekozen en verwijst in Israël naar tradities van herdenken na de Holocaust: niet vergeten, namen noemen. Door de confrontatie met individuele gezichten en verhalen zouden Israëliërs gedwongen worden moreel en politiek te reflecteren, aldus de initiatiefnemers.

Kanttekeningen: ondanks media‑aandacht, steun van academische en mensenrechtenorganisaties en groeiende kleine demonstraties blijft de grotere maatschappelijke steun beperkt. De dieperliggende angsten, nationalistische sentimenten en mediabeleid maken het voor protestbewegingen moeilijk om snel politieke verandering af te dwingen. Toch zien activisten de acties als een kantelpunt: een poging om publieke blindheid te doorbreken en de voorwaarden voor een toekomstige politieke heroriëntatie te scheppen.

Slotgedachte die in de acties voortdurend terugkeert: je kunt het bloedbad en de humanitaire catastrofe in Gaza niet negeren — het is een ethische en politieke plicht om te zien, te noemen en te handelen.