Demissionair kabinet werkt aan bedrijf voor bouw kerncentrales
In dit artikel:
Het ministerie van Klimaat en Groene Groei wil binnen een halfjaar een staatsbedrijf oprichten dat de aanleg en het beheer van nieuwe kerncentrales in Nederland regisseert. De Nucleaire Energie Organisatie (NEO) krijgt geen eigen bouw- en exploitatierol, maar moet particuliere bedrijven aanstellen en begeleiden; voor de start is waarschijnlijk 45 miljoen euro beschikbaar, oplopend tot maximaal 222 miljoen in de eerste jaren. Demissionair minister Sophie Hermans heeft al een bureau ingehuurd om een directeur te zoeken.
Het kabinet streeft naar eerst twee kerncentrales, met een mogelijke uitbreiding naar nog twee later. De investering voor twee centrales wordt geschat op minstens 20–30 miljard euro en oplevering vóór 2035 is uitgesloten. Beslissingen over bouwlocaties en uitvoerende partijen volgen later; politieke keuzes nadat na de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober een nieuw kabinet is gevormd zullen bepalend zijn.
Partijen verschillen sterk van mening: CDA, JA21, VVD en PVV steunen snel bouwen (JA21 en VVD spreken zelfs van vier centrales), terwijl PvdA–GroenLinks in praktijk geen publiek geld wil vrijmaken (een gereserveerde 14 miljard wordt anders besteed). D66 staat open onder voorwaarde van doelmatigheid.
Het ministerie erkent dat de overheid in de beginfase vrijwel alle financiering zal moeten dragen; commerciële partijen lopen terug wegens hoge kosten en lange looptijden, en recent internationale bouwtrajecten laten vertragingen en kostenoverschrijdingen zien. Er wordt rekening gehouden met een prijsgarantie voor kernstroom. Een TNO-rapport concludeert dat kernenergie mogelijk investeringen elders (zoals minder offshore wind en netstabilisatie) kan besparen; in twee van drie onderzochte scenario’s verandert het totaalplaatje van kosten niet, in één scenario stijgen ze — maar de prognoses zijn onzeker.
Het kabinet trekt voorlopig geen extra middelen uit voor kleine modulaire reactoren (SMR’s), omdat nog geen exemplaar in Europa is gebouwd en het ministerie kiest voor technologieën met bewezen rendement. Voor de oprichting van NEO is nog goedkeuring van de Europese Commissie en beide kamers van de Staten-Generaal nodig.