Defensie's wanhopige dienstplichtbrief: Jongeren gelokt met enquête voor 100.000 man
In dit artikel:
Defensie stuurt dit jaar tweemaal post naar alle 17‑jarigen: de gebruikelijke brief die herinnert aan de opgeschorte dienstplicht en een aparte vragenlijst gericht op interesse in militaire dienst of reservist worden. Formeel is die enquête verpakt als peiling, maar de brief gebruikt thema’s als veiligheid, democratie en zingeving — en speelt expliciet in op de oorlog in Oekraïne — om jongeren te verleiden zich bij de krijgsmacht aan te sluiten.
De maatregel valt op omdat de vragenlijst via de dienstplichtbrief onder een wettelijke uitzondering valt, waardoor anders geldende privacyregels worden omzeild. Defensie noemt Zweden als inspiratie, waar vergelijkbare verplichte vragenlijsten bestaan.
Achter deze communicatiecampagne ligt urgentie: het ministerie wil opklimmen naar 100.000 militairen tegen 2030 en houdt rekening met verdere opschaling bij geopolitieke spanningen. Tegelijk worstelt de krijgsmacht met structurele problemen: meer dan 10.000 vacatures, te weinig opleidingscapaciteit, gebrekkige kazernes en tekort aan materieel. Zelfs als veel jongeren zich zouden aanmelden, ontbreekt de infrastructuur om hen adequaat op te leiden. Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim waarschuwde dat een daadwerkelijke herinvoering van de dienstplicht jaren voorbereiding vergt.
Staatssecretaris Tuinman en andere verantwoordelijken wijzen op noodzakelijke verbeteringen: aantrekkelijkere salarissen, versoepelde keuringseisen en meer aandacht voor persoonlijke ontwikkeling om het beroep duurzaam aantrekkelijk te maken. De enquête wordt in het artikel gezien als een korte termijnpoging — een papieren oplossing — die symptoombestrijding is zolang de basale knelpunten niet worden aangepakt.
Kortom: de tweede dienstplichtbrief toont zowel het creatieve wervingsbeleid als de dieperliggende crisis binnen Defensie; zonder structurele investeringen in personeel, faciliteiten en arbeidsvoorwaarden blijft zo’n vragenlijst onvoldoende.