NU+ | Defensie-expert Ko Colijn over Poetins onwil en Trumps onkunde

In dit artikel:

Defensie-expert Ko Colijn, die al vijf decennia zendtijd krijgt voor duiding bij gewapende conflicten, beoordeelt de recente ontmoeting tussen president Donald Trump en president Vladimir Poetin in Alaska als een illustratie van de machteloosheid van Oekraïne en Europa. De bijeenkomst leverde niets concreets op behalve het persoonlijke overleg tussen beide leiders, waarin Colijn ziet vooral Trumps onkunde en Poetin’s onwil elkaar troffen. Belanghebbenden als Oekraïne werden feitelijk over het hoofd gezien.

Colijn wijst erop dat Oekraïne al eerder, bij een bezoek van Volodymyr Zelensky aan het Witte Huis eind februari, nadrukkelijk te verstaan kreeg dat het weinig speelruimte heeft en zich stil moest houden. Die aarzeling werd daarna voor de bühne deels hersteld, maar feitelijk had Trump Zelensky al afgewezen; enige marge voor Kiev ontstond alleen door Trumps eigen ruzie met Poetin (wat leidde tot extra Patriot-leveringen).

Europa komt er in Colijns analyse bijzonder slecht vanaf. Westerse landen sluizen vooral geld door naar Amerikaanse wapenfabrikanten en sturen materieel door naar Oekraïne, maar hun geopolitieke invloed is gering. Europa was afwezig bij de gesprekken in Alaska en heeft weinig kaarten om tegenwicht te bieden. Westerse leiders reageerden opgelucht op Trumps kritische toon tegen Poetin op een bepaald moment, maar Colijn blijft sceptisch: beloften zoals een vervolggesprek met Zelensky als deelnemer blijven onzeker.

Poetin’s eisen (erkenning van door Rusland bezette gebieden, geen NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne, vertrek van Zelensky, stopzetting van wapenhulp en opheffing van sancties) zouden ingrijpende concessies vergen. Volgens Colijn is Trump bereid veel toe te geven — hij bepaalt zelf wat “eerlijk” is — en drukte daarnaast al vage toezeggingen uit die Oekraïne benadelen. Zelfs Nederlandse leiders (in de tekst aangeduid met Mark Rutte) hebben al een voorschot genomen door erkenning van de gebieden voorlopig bespreekbaar te noemen.

Colijn signaleert dat sommige Europese landen inmiddels liever investeren in afschrikking via Oekraïne dan in eigen capaciteiten, en merkt op dat Oekraïense improvisatie bij wapentechnologie soms effectiever blijkt dan Westerse standaardleveringen. Tot slot benadrukt hij dat Trump sterk geneigd is tot transactioneel beleid en hiermee de kans vergroot dat grote concessies aan Rusland de internationale orde aantasten.