Vergoeding voor duizenden vrouwen die in Groenland gedwongen spiraal kregen

In dit artikel:

De Deense regering heeft een compensatiefonds afgesproken voor vrouwen in Groenland die tussen 1960 en 1991 zonder hun toestemming een spiraaltje kregen. Elk erkend slachtoffer kan 300.000 Deense kronen (ongeveer 40.000 euro) krijgen. Naar schatting gaat het om zo’n 4.500 vrouwen; de regeling zou op 1 juni 2026 ingaan, met aanvraagmogelijkheden vanaf april 2026 en de eerste uitkeringen verwacht in het najaar van 2026.

Voorwaarde voor uitkering is dat de vrouw in genoemde periode in Groenland heeft gewoond of in Denemarken heeft gestudeerd, dat zij haar verhaal kan onderbouwen en onder ede verklaart dat zij anticonceptie kreeg zonder medeweten of toestemming. Vijftien vrouwen ontvingen al eerder een vergoeding; tientallen andere slachtoffers hebben de Deense staat aangeklaagd. Voor die klagers stelt het ministerie een aparte procedure in waarbij zij geen aanvraag hoeven in te dienen maar automatisch een schikking van 300.000 kronen wordt aangeboden.

De plaatsing van spiraaltjes vond plaats toen Groenland onder Deens bestuur viel. Doel van de maatregelen was volgens toenmalig beleid het aantal Groenlandse kinderen beperken om zo kosten voor onderwijs en zorg te drukken. Veel slachtoffers waren tieners en zouden mogelijk onvoldoende geïnformeerd zijn; een groot deel raakte bovendien onvruchtbaar nadat de spiraal verwijderd was. Minister van Volksgezondheid Sophie Løhde noemde de affaire “een zwarte bladzijde in onze geschiedenis” en zei dat de compensatie bedoeld is als erkenning en excuus voor het geleden onrecht.

De regeling is een vorm van officiële erkenning van gedwongen anticonceptie in Groenland en biedt slachtoffers zowel financiële vergoeding als symbolische genoegdoening.