De zorgstaat is failliet: Minister waarschuwt voor gigantisch tekort
In dit artikel:
Demissionair minister Jan Anthonie Bruijn (VVD, Zorg) stuurde recent een arbeidsmarktprognose naar de Tweede Kamer die waarschuwt voor een ernstig personeelstekort in de Nederlandse zorg. Volgens het rapport, dat tot 2035 kijkt, kan het tekort — bij voortduring van het huidige beleid — oplopen tot bijna 301.000 werknemers. Zelfs als alle afgesproken maatregelen volledig worden uitgevoerd, blijft er een tekort van ongeveer 227.000. De minister kwalificeert de situatie als ingrijpend; de berichtgeving schetst het als mogelijk ontwrichtend voor de zorgsector en voor kwetsbare groepen.
De grootste tekorten worden verwacht in de ouderenzorg: tussen circa 100.000 en 134.000 vacatures. Dat heeft directe gevolgen voor verpleeghuizen en thuiszorg: beperktere bezetting, langere wachttijden en minder persoonlijke zorgverlening zijn reële risico’s. Ook ziekenhuizen, gehandicaptenzorg, huisartsgeneeskunde en de geestelijke gezondheidszorg worden zwaar geraakt. Specifieke knelpunten zijn er bij verzorgenden, verpleegkundigen, specialisten ouderengeneeskunde, artsen voor mensen met een verstandelijke beperking, huisartsen en diverse ggz-functies.
De prognose houdt nu ook zelfstandigen (zzp'ers) mee, wat volgens de rapportage laat zien dat het verschuiven naar zzp-schap het probleem niet oplost maar verschuift en vaak duurder maakt. Politieke voorstellen in recente akkoorden (zoals het Hoofdlijnenakkoord Ouderenzorg en het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord) richten zich vooral op minder administratieve lasten en het inzetten van arbeidsbesparende technologie. De analyse in het artikel is kritisch: zulke maatregelen worden als ontoereikend beschouwd omdat technologie en minder papierwerk niet het menselijke contact en vakmanschap van zorgverleners vervangen.
De onderliggende oorzaken die in het stuk worden genoemd zijn jarenlang bezuinigen, privatisering en een perceptie van gebrek aan waardering en adequate beloning, waardoor instroom, behoud en aantrekkingskracht van zorgberoepen afnemen. De tekst waarschuwt dat zonder structurele investeringen in personeel, betere arbeidsvoorwaarden en waardering de klassieke zorgstaat en de kwaliteit van ouderenzorg en basiszorg onder druk komen te staan.
Naast het rapport zelf bevat het oorspronkelijke artikel een felle oproep tot actie en steun aan kritische media en maatschappelijke druk om beleidsverandering af te dwingen. Voor buitenstaanders geeft dit rapport een waarschuwing: zonder ingrijpende beleidskeuzes en investeringen in mensen dreigen de beschikbare zorgcapaciteit en de toegankelijkheid van zorg in Nederland aanzienlijk te verslechteren.