De waarde van sport en bewegen
In dit artikel:
Sport en bewegen leveren brede maatschappelijke voordelen op die zowel individueel als collectief waardevol zijn, hoewel niet alle effecten eenvoudig in geld uit te drukken zijn. Door toenemende financiële druk op gemeenten en ruimtegebrek is het noodzakelijk investeringen in sport goed te onderbouwen. Het Human Capital Model beschrijft ruim tachtig positieve effecten van sport, verdeeld over zes waardegebieden, waarbij vooral gezondheid, arbeidsparticipatie en kwaliteit van leven centraal staan.
Een studie van Ecorys uit 2021 becijfert dat het levenslange maatschappelijke voordeel van regelmatig sporten voor jongeren en volwassenen tussen €35.000 en €75.000 bedraagt, en voor 55-plussers tussen €12.500 en €25.000. Dit komt vooral door minder ziekteverzuim en hogere productiviteit. Adviesbureau Rebel en het Mulier Instituut vonden in 2024 dat de maatschappelijke opbrengsten van sport en bewegen ongeveer 2,76 keer hoger liggen dan de collectieve investeringen (Social Return On Investment). Dit onderstreept dat de investeringen in sport over het algemeen rendabel zijn voor de samenleving.
Voor het beoordelen van specifieke sportaccommodaties wordt de maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) gebruikt, waarmee effecten van extra investeringen op locaties inzichtelijk worden gemaakt. De Hogeschool Arnhem en Nijmegen ontwikkelde hiervoor een model dat praktijkvoorbeelden zoals in Arnhem ondersteunt.
Daarnaast willen gemeenten en organisaties vaak weten welke impact hun eigen sportprojecten hebben. De Sport & Bewegen Impactwijzer helpt hierbij met een stappenplan om doelen te formuleren, effecten te meten en projecten te optimaliseren. Hiermee kunnen ook sociale thema’s als eenzaamheid en schooluitval worden aangepakt.
Naast de sociaaleconomische waarde blijkt sport ook het welzijn sterk te vergroten. Onderzoek toont aan dat elk uur sporten per week het welzijn meetbaar verbetert, vergelijkbaar met een inkomensstijging van enkele honderden euro’s. Dit effect is vooral sterk bij mensen die kampen met neerslachtigheid, eenzaamheid of een slechte gezondheid, waardoor sport een waardevol ‘medicijn’ is voor kwetsbare groepen.
Hoewel niet alle effecten volledig in geld te vatten zijn, benadrukt het artikel dat de echte waarde van sport vooral zit in het verbeteren van leven, gezondheid en welzijn. Gemeenten worden gestimuleerd om lokale context en behoeften centraal te stellen en zich te richten op doelgroepen die minder actief zijn of maatschappelijke uitdagingen ervaren. Zo kan sport maximaal bijdragen aan individuele en maatschappelijke winst.