De VS beginnen langzaam de pijn van Trumps importheffingen te voelen
In dit artikel:
Begin dit jaar kondigde president Donald Trump vanuit de tuin van het Witte Huis een omvangrijk pakket importheffingen aan; aanvankelijk werden veel maatregelen 90 dagen uitgesteld, maar begin augustus zijn veel tarieven alsnog ingevoerd. De aankondiging veroorzaakte internationale onrust en een scherpe beursreactie, en zette economen ertoe aan grote risico’s voor de Amerikaanse economie te voorspellen.
Feitelijk hebben de heffingen al duidelijke effecten gehad op handelsstromen. Over de eerste helft van het jaar steeg de Amerikaanse goederenimport naar een record van 1.811 miljard dollar (plus ruim 12% ten opzichte van vorig jaar). Die stijging werd grotendeels veroorzaakt door massale voorraadvorming in aanloop naar de aangekondigde tarieven: in januari–maart lagen invoercijfers circa 25% hoger dan een jaar eerder, waarna de import weer teruggevallen is naar normale niveaus.
Bedrijven bunkerden uiteenlopende goederen: extra iPhones uit India, commerciële volumes van vanille uit Madagaskar en opvallend veel farmaceutische grondstoffen (voorraden hormonen uit Ierland ter waarde van circa 34 miljard dollar in het eerste kwartaal). Zulke voorraadaanvullingen zijn een voorspelbare reactie op politieke onzekerheid, zeggen economen, maar de schaal verraste velen.
Tegelijkertijd is de import uit China sterk gedaald: van 43,8 miljard dollar in januari naar 20,2 miljard in juni, waardoor China’s aandeel in de totale Amerikaanse invoer zakte van 13,5% naar 7,4%. De handelsoorlog, met tarieven die piekten tot zogenoemd 145% maar later werden teruggebracht naar gemiddeld rond 30% voor veel Chinese goederen, heeft daarmee de handelsverhoudingen herijkt. Amerikaanse export naar China daalde bijna 21% in de eerste zes maanden, terwijl de totale export van de VS licht steeg, wat erop wijst dat handelspartners verschoven zijn.
De winnaars tot nu toe zijn vooral de staatsfinanciën: de inkomsten uit invoerrechten sprongen in juli naar 29,6 miljard dollar — ruim drie keer hoger dan een jaar eerder. Het CBO rekent zelfs voor dat de heffingen, als ze blijven, de staatsschuld de komende tien jaar aanzienlijk kunnen verlagen. Juridische onzekerheid bestaat wel: een federaal hof oordeelde recent dat veel tarieven onrechtmatig zijn.
Wie de rekening betaalt, is minder helder. Op korte termijn konden bedrijven deels hun voorraden aanspreken om prijsstijgingen te dempen, maar tekenen van doorwerking verschijnen in de inflatiecijfers: de kerninflatie steeg van 2,8% naar 3,1% tussen mei en juli. Hoogleraar Steven Brakman waarschuwt dat hogere importkosten en prijsstijgingen koopkracht aantasten en de economische groei kunnen remmen; hij schat dat inflatie op termijn enkele procentpunten hoger kan uitvallen. De Federal Reserve signaleert bovendien verzwakking in de arbeidvraag, terwijl de president druk zet op de centrale bank en betrokken functionarissen wisselt, wat vragen oproept over politieke beïnvloeding van economisch beleid en statistiek.
Kortom: de tarieven veranderen handelsstromen en vullen de staatskas, maar zetten tegelijk inflatie- en groeirisico’s in werking. De komende maanden zullen bepalen of de negatieve secundaire effecten zwaarder wegen dan de korte termijn beleidswinst.