De Volkskrant en BBB lijnrecht tegenover elkaar: Caroline van der Plas beschuldigd van liegen en 'gespeelde verontwaardiging'
In dit artikel:
Journalist Michael Persson (Volkskrant) en de leiding van BBB staan lijnrecht tegenover elkaar over een vertrouwelijk plan uit de zomer van 2023 voor een zogenoemd zakenkabinet met oud-AIVD-hoofd Rob Bertholee als beoogd premier. De Volkskrant stelde eind oktober — een dag voor de Kamerverkiezingen — dat BBB-leider Caroline van der Plas, Kamerlid Henk Vermeer en staatssecretaris Gijs Tuinman onwaarheden hebben verteld over hun betrokkenheid. BBB houdt schriftelijk vol nooit over zo’n plan te hebben gesproken; Persson zegt dat het document zelfs per WhatsApp naar Van der Plas is gestuurd, maar legt dat bericht niet openbaar.
Het dossier begon eerder dit jaar toen HP/De Tijd (Ton F. van Dijk) het bestaan publiceerde van een vertrouwelijk concept getiteld “BBB gaat voor landsbelang”, met lijsten van mogelijke vakministers. Onder de genoemde namen stonden onder anderen Gijs Tuinman, Pieter Omtzigt en Renske Leijten; van de laatste twee blijkt bij navraag dat zij niet op de hoogte waren. Het stuk oogde gedetailleerd en militair georiënteerd, gericht op een kabinet van externe experts — de veelbesproken “vakministers”.
Vermeer zegt dat hij het document in de zomer van 2023 ontving, vermoedelijk via een beleidsmedewerker, en dat het in een bak met vele ideeën terechtkwam zonder dat hij het serieus bekeek. Van der Plas reageerde fel op het concept en ontkende kennis van Bertholee of dat plan; via een app zou zij benadrukt hebben nooit met de bedenkers te hebben gesproken. Tuinman verklaarde aanvankelijk via zijn woordvoerder dat hij het stuk heeft gezien en er suggesties op gaf, maar dat hij er niet over met Van der Plas of Vermeer had gesproken.
De Volkskrant-reconstructie wijkt hiervan af: volgens Persson is er in de zomer van 2023 wel degelijk een bijeenkomst geweest waarin adviseurs — onder wie volgens hem oud-Apachevlieger Roy de Ruiter en Tuinman — het voorstel toelichtten aan Van der Plas en Vermeer, en werkte Tuinman zelf mee aan het voorstel. Als dat zo is, zou Tuinmans eerdere verkorte verklaring onjuist zijn. Persson voert aan dat hij een cruciale WhatsApp kent waarin het stuk rechtstreeks naar Van der Plas is gestuurd, maar hij publiceert die “smoking gun” niet en weigert daarop in te gaan wanneer hem daarom wordt gevraagd.
In de loop van het onderzoek komen ook andere verbanden aan het licht. De naam Roy de Ruiter circuleert als opsteller van het stuk; hij werkte samen met lobbyiste Soumaya Sahla, die een verleden heeft met een veroordeling wegens terrorisme en later procedureerde tegen Defensie na afwijzing als reservist. Bertholee is volgens bronnen in beeld gebracht door dit netwerk; hij zelf weigert commentaar te geven en trad evenmin naar voren in de zaak tegen Sahla. Tuinman zegt later dat gesprekken over een kabinet met buitenstaanders wel werden gevoerd binnen BBB, maar ontkent dat daarin expliciet over Bertholee als premier is gesproken en houdt vast aan de nauwkeurigheid van zijn schriftelijke verklaring.
De zaak leidde tot een kat-en-muisspel van vragen, een tussentijdse publicatie in HP/De Tijd, Woo-verzoeken en de suggestie van een hoogleraar dat het parlement mogelijk uitsluitsel moet geven. Veel vragen blijven onbeantwoord: er is geen openbaar bewijs van de toegewezen WhatsApp, Bertholee en de vermeende opstellers spreken niet publiekelijk, en BBB houdt het bij eerdere ontkenningen. Persson houdt vast aan zijn conclusies en noemt Van der Plas’ verontwaardiging “gespeeld”; Van der Plas, Vermeer en Tuinman blijven de kernbeschuldigingen ontkennen.
Kortom: er bestaan aantoonbare documenten en wederzijdse beschuldigingen over contacten rond een zakenkabinet in 2023, maar cruciale feiten — vooral wie precies wat wist en welke communicatie heeft plaatsgevonden — blijven in nevelen gehuld. De controverse raakt aan integriteit en politieke verantwoordelijkheid binnen BBB en werpt vragen op over transparantie vlak voor een verkiezingsbeslissing.