De verkiezingscampagne is gehandicapt zolang Wilders afwezig is
In dit artikel:
Geert Wilders heeft alle campagneactiviteiten opgeschort en blijft thuis uit vrees voor een terreurdreiging, nadat in België twee verdachten (een 18- en een 23-jarige Tsjetsjeen) werden opgepakt. Door zijn afwezigheid – Wilders zei vrijdagavond dat hij niet meer naar het RTL-debat van zondag gaat – verandert de verkiezingsstrijd ingrijpend: de andere lijsttrekkers missen hun voornaamste antagonist en dreigen elkaar te bevechten in plaats van Wilders ter verantwoording te roepen.
De situatie ontregelt de gebruikelijke dynamiek van een campagne, stelt een campagnemedewerker: normaal moeten zittende partijen uitleg geven over bestuursjaren, maar met de beoogde kopman afwezig kan dat weinig effectief gebeuren. Bovendien raakt de dreiging precies aan de thema’s die Wilders centraal stelt (migratie en islam), wat de beeldvorming rond hem nog extra lading geeft. Dat de Belgische premier De Wever eveneens doelwit zou zijn geweest, onderstreept de ernst van de zaak.
Politieke concurrenten reageren verdeeld: sommige rechtsere partijen zien in Wilders’ afwezigheid kansen om PVV-kiezers af te snoepen — peilingen van Ipsos I&O wijzen op mogelijk zetelverlies richting JA21, BBB, Forum voor Democratie en zelfs de VVD — terwijl anderen pleiten voor het zoveel mogelijk voortzetten van debatten, zelfs op veilige alternatieve locaties. Tegelijkertijd kan Wilders sympathie winnen door de rol als ‘bedreigd politicus’ en profiteren van voortdurende media-aandacht zonder zelf actief te hoeven campagne voeren.
De situatie doet denken aan 2017, toen Wilders ook tijdelijk terugtrad; destijds leidde dat aanvankelijk tot medeleven en later tot beschuldigingen van campagnevoordeel, maar het effect bleek uiteindelijk beperkt. Belangrijker voor veel tegenstanders is dat het stilvallen van de PVV-campagne de kwetsbaarheid van de partij blootlegt: alles blijkt te draaien om Wilders zelf. Hoe de electorale gevolgen precies uitpakken, blijft onzeker — partijen bevinden zich volgens betrokkenen in onbekend water.