De Verenigde Staten ontwikkelen nieuwe kernkoppen voor kruisraketten. Koopt Nederland die ook?

In dit artikel:

Op 1 juli stemde de Tweede Kamer stilzwijgend in met het voorstel van staatssecretaris Gijs Tuinman om Tomahawk-kruisraketten aan te schaffen; levering door de Verenigde Staten is gepland in 2028. Het besluit, genomen in de vaste Kamercommissie voor Defensie, kreeg weinig publieke aandacht en betreft vooralsnog versies met conventionele explosieven, in tegenstelling tot de nucleair bewapende kruisraketten waar in de jaren tachtig massale vredesprotesten tegen werden gehouden (ruim 400.000 in Amsterdam in 1981 en 550.000 in Den Haag in 1983).

De Tomahawk heeft een bereik van ongeveer 1.600 kilometer; vanaf een fregat in de Oostzee zouden raketten doelen als Sint-Petersburg, Moskou en de haven van Sebastopol kunnen bereiken. Daarmee heeft de aanschaf strategische implicaties richting Rusland.

Historisch wisselde het Amerikaanse beleid: in 2013 haalde Washington nucleaire koppen van Tomahawks, onder president Obama; onder Trump werd hernieuwde ontwikkeling ingezet; onder president Biden werd dat programma in 2022 weer stilgelegd vanwege kosten en de beschikbaarheid van andere kernwapens zoals Trident. Volgens berichtgeving van USNI News is het Amerikaanse Congres dit najaar opnieuw akkoord gegaan met ontwikkeling van kernkoppen voor de Tomahawk en is de Amerikaanse marine begonnen met die ontwikkeling.

Voor Nederland rijst nu de vraag of de geleverde Tomahawks ook met nucleaire kernkoppen zullen worden uitgerust als de VS dat toestaan — of dat Den Haag die optie afwijst of buiten de openbaarheid houdt, waardoor onduidelijk blijft of Russische waarnemers moeten aannemen dat Nederlandse raketten wel of geen kernkoppen dragen. De combinatie van stille besluitvorming, het bereik van de raketten en de recente Amerikaanse beleidswijziging zet een potentieel politiek en maatschappelijk debat in Nederland in de steigers.