De vage grens van Gaza's wapenstilstand: wat de 'gele lijn' werkelijk betekent
In dit artikel:
In Shujayya, een oostelijke wijk van Gaza-Stad, schoot het Israëlische leger dinsdag vijf Palestijnen dood nadat zij volgens militairen de zogenoemde ‘gele lijn’ waren genaderd. Het leger meldde dat de mannen de grens hadden overschreden en niet reageerden op orders, waarna troepen het vuur openden om wat zij als een dreiging zagen.
De ‘gele lijn’ is een denkbeeldige afbakening uit een schetskaart die eind september op Truth Social verscheen en onderdeel is van een twintigpuntenplan dat zonder Palestijnse inbreng werd gepresenteerd. Volgens die tekening houdt Israël controle over ongeveer 58 procent van de Gazastrook, waaronder delen van het noorden, de helft van Khan Younis en vrijwel geheel Rafah. Een gedetailleerde officiële kaart is niet gepubliceerd en het leger laat weten dat daadwerkelijke posities door "operationele noodzaak" kunnen afwijken, waardoor burgers vaak niet weten waar het veilig is.
Die onduidelijkheid raakt vooral boeren: het oostelijke deel van Gaza, van Beit Hanoun tot Rafah, is de belangrijkste landbouwzone met graanakkers, citrusgaarden en groenten. Vrijwel al die grond valt nu achter de gele lijn en blijft daarmee onder Israëlische controle, waardoor telers niet terug kunnen om schade aan velden, irrigatiesystemen en infrastructuur op te nemen.
Het plan voorziet in latere fases (aangeduid met rood en zwart) waarbij Israëlische troepen zich verder terugtrekken maar tegelijkertijd een veiligheidsbuffer binnen de enclave instellen, onder toezicht van een internationale macht. Die buffer zou feitelijk onder Israëlische controle blijven, wat betekent dat Gaza in praktijk kleiner wordt en dat veel land permanent buiten Palestijnse beschikking blijft.
Het fatale incident in Shujayya en herhaalde schoten toen bewoners probeerden terug te keren illustreren hoe gevaarlijk de vage grens is. Voor vele honderdduizenden ontheemden blijft terugkeer onzeker; de gele lijn staat symbool voor een wapenstilstand die niet helder is afgebakend en voor een onvoltooide oorlog met blijvende gevolgen voor levens en landbouw in Gaza.