De vader van China's leider Xi Jinping leefde dwars én gedwee voor de Partij

In dit artikel:

Xi Jinping blijft officieel ondoorgrondelijk, maar twee recente boeken schetsen wie hem gevormd heeft: zijn vader Xi Zhongxun en zijn moeder Qi Xin. De publiciteit rond Xi in China is massaal en vooral propagandistisch — kranten, verplichte geschriften en een sterke persoonsverheerlijking domineren het publieke beeld — terwijl persoonlijke details streng afgeschermd zijn. Nieuw onderzoek maakt duidelijk dat afkomst, opvoeding en familiegeschiedenis cruciaal zijn voor zijn leiderschap en politieke logica.

Wie en wanneer
- Xi Jinping (geboren 1953) regeert sinds 2012 over de Communistische Partij en staat volgens het artikel op weg te blijven aan de macht tot zijn dood; in 2025 is hij 72 jaar en dertien jaar aan de macht.
- Twee recente publicaties geven nieuw licht: de graphic novel Xi Jinping: l’Empereur du silence (2024) van Éric Meyer met tekeningen van Gianluca Costantini, en de biografie The Party’s Interests Come First: The Life of Xi Zhongxun (2025) door Joseph Torigian. Beide werken zijn in China niet welkom.

Wat onthuld wordt
- Ouders als makers van macht: Xi Zhongxun, een oud-guerrillastrijder en hoge partijfunctionaris, en Qi Xin, lange tijd verbonden aan de partij-onderwijsinstituten, legden Xi junior vroeg de partijloyaliteit, soberheid en absolute gehoorzaamheid bij. Qi zou ook praktisch ingegrepen hebben in zijn persoonlijke leven (scheiding, hertrouwen) om zijn politieke loopbaan te beveiligen.
- Xi Zhongxun’s leven beslaat vrijwel de hele turbulente partijgeschiedenis van de twintigste eeuw: vroeg revolutionair engagement, deelname aan gewelddadige zuiveringen, herhaalde val in ongenade (vijf keer), vernedering tijdens de Culturele Revolutie en latere rehabilitatie en rol in economische hervormingen onder Deng. Zijn rotsvaste geloof in de Partij bleef bestaan, ook na zware persoonlijke offers. Die houding zou Xi Jinping diepgaand beïnvloeden.

Belangrijke persoonlijke en politieke elementen
- Privéleven: over Xi’s familie en privéleven wordt zelden vrijelijk geschreven; bekend is zijn echtgenote Peng Liyuan, een populaire volkszangeres en uit het legerkoor afkomstig, en hun dochter Xi Mingze, die onder schuilnaam in Harvard studeerde. Peng trad ook in 1989 op op het Tiananmenplein voor troepen die een bloedig neerslaan van protesten hadden uitgevoerd — een symbolische episode die de band tussen cultuur, leger en regime illustreert.
- Persoonsverheerlijking en ideologie: Xi presenteert zich als sober, alwetend en onfeilbaar; zijn werken vormen samen het “Denken van Xi Jinping” en zijn verplichte leerstof voor partijleden en studenten. Tegelijk voert hij een politiek van sterke controle: repressie van Oeigoeren en Tibetanen, strenge coronamaatregelen en het uitkappen van politieke rivalen via anticorruptieprocessen. Hij heeft de termijnbeperking vervangen en concentreert macht als geen leider sinds Mao, aldus het artikel.

Waarom dit relevant is
- De boeken onderstrepen dat Xi’s autoritarisme niet alleen uit zijn eigen ervaringen komt (sent‑down youth, harde beproevingen tijdens de Culturele Revolutie), maar ook uit de familietraditie: een generatie die totale partijloyaliteit hoger stelde dan eigen lot of waardigheid. Xi leerde dat de Partij “altijd gelijk heeft”, zelfs wanneer die hem of zijn gezin schond. Die dynastische band tussen “rode aristocratie” en macht verklaart mede de blijvende dominantie van ‘prinsenkinderen’ in politiek en zakenleven.
- De biografie van Zhongxun toont een patroon: wie twijfelt of een machtsbasis opbouwt, riskeert vernietiging; gehoorzaamheid en het neutraliseren van concurrenten werden levensnoodzakelijk. Xi past die les toe door vroegere rivalen aan te pakken en macht te centreren.

Context en consequenties
- De onthullingen in westerse titels zijn in China censuurgevoelig: open informatie over Xi en zijn familie wordt actief tegengehouden omdat de partij de leider mysterieus wil houden en zijn legitimiteit via cultus en controle wil bewaren.
- Voor internationale waarnemers verduidelijkt deze achtergrond waarom Xi weinig neiging heeft tot politieke liberalisering: zijn legitimiteit berust op partijhegemonie en continuïteit, niet op pluralistische checks and balances. Dat heeft gevolgen voor binnenlands beleid (repressie, beperkte sociale vangnetten, ideologische heroriëntatie) en buitenlands optreden (hardere economische en geopolitieke assertiviteit).

Kernconclusie
De nieuwe studies plaatsen Xi Jinping niet louter als product van persoonlijke beproevingen, maar vooral als erfgenaam van een familietraditie waarin de Partij boven alles staat. Zijn autoritaire stijl, de nadruk op discipline en het verpletterende belang van partijbelang zijn geworteld in zowel zijn jeugd als in de levensloop en overtuigingen van zijn ouders — vooral van de vader die door herhaalde vallen en rehabilitaties leerde dat politieke overleving afhangt van absolute partijloyaliteit.