De Stemwijzer moet de kiezer en het land straks beter helpen

In dit artikel:

Frank Kalshoven (econo(o)m and publicist) reageert op de huidige politieke situatie en op hulpmiddelen voor kiezers. Na het vertrek van NSC deze week (en eerder de PVV) bestaat het zogenoemde ‘rompkabinet‑Schoof’ alleen nog uit ministers van VVD en BBB. Die twee partijen, die peilingen voor de komende Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober als verliezers noemen, blijven desondanks tot 2026 aan het roer. Volgens Kalshoven onderstreept dit juist het belang van een “middenkabinet” van centrumpartijen; een kabinet-Timmermans (GL‑PvdA) of kabinet‑Bontebal (CDA) zou zelfs al vóór de verkiezingen gevormd kunnen worden.

Kalshoven roept kiezers op bewust voor middenpartijen te stemmen (hij noemt GL‑PvdA, CDA, VVD en D66) tenzij men uit overtuiging buiten het midden staat. Hij waarschuwt dat de Stemwijzer — de populaire keuzehulp van het Huis voor democratie en rechtsstaat en ProDemos die op 1 oktober verschijnt en miljoenen keren ingevuld wordt — onbedoeld versnippering van het parlement bevordert. De Stemwijzer vergelijkt partijen uitsluitend aan de hand van dertig actuele stellingen, waardoor nieuwkomers met weinig bestuurlijke ervaring gelijk gewaardeerd worden aan partijen met decennia ervaring en bewezen coalitie‑kunde.

Zijn oplossing: de Stemwijzer aanpassen zodat bestuurlijke ervaring meetelt. Bijvoorbeeld door respondenten te vragen of bestuurservaring belangrijk is en door een “bestuurservaringsindex” in de weging op te nemen. Zo zou een partij met veel bestuurlijke ervaring hoger scoren dan een nieuwkomer met identieke antwoorden op beleidsstellingen. Volgens Kalshoven zou zo’n verbetering fragmentatie voorkomen en de kwaliteit van kabinetten — en daarmee democratie en rechtsstaat — ten goede komen.