De pijnlijke optie van Hamas: waarom leiders vredesvoorstel van Trump niet volledig kunnen afwijzen
In dit artikel:
Vier dagen nadat president Donald Trump zijn twintigpuntenplan voor vrede in Gaza presenteerde, geeft Hamas aan het voorstel grotendeels te omarmen — opmerkelijk omdat het plan vooral Israël bevoordeelt en feitelijk het einde van het Hamasbewind in Gaza betekent. Midden-Oostenkenner en historicus Peter Malcontent verklaart dat Hamas weinig keuze heeft: militair staan de leiders klem en vrijwel de hele internationale gemeenschap, inclusief traditionele bondgenoten als Qatar, steun het voorstel.
Malcontent typeert het voorstel als een opgelegde vrede met soms neo-koloniale trekken. Voor Israël zitten de meeste winsten in het plan: gegarandeerde veiligheid en beperkingen voor Hamas. Voor de ongeveer twee miljoen Palestijnen in Gaza zijn de concrete voordelen beperkter: de geweldsuitbarstingen stoppen en er is uitzicht op zelfbeschikking en mogelijk een Palestijnse staat, maar er ontbreken heldere termijnen of garanties wanneer dat gerealiseerd zou moeten zijn.
Het plan legt harde voorwaarden op Hamas: ontwapening en vertrek uit het bestuur van Gaza. Bestuur en wederopbouw zouden onder internationale supervisie komen, met in het voorstel een prominente rol voor Trump en een soort gouverneurschap voor Tony Blair. De Palestijnse Autoriteit krijgt een rol, maar alleen na interne hervormingen — onduidelijk is wanneer die voldoende zijn bevonden. Malcontent wijst erop dat veel details open blijven en dat het voorstel een grote machtsverschuiving inhoudt.
Hamas probeert echter ruimte te winnen in de onderhandelingen. Teruggave van gijzelaars (48, waarvan naar schatting circa 20 nog in leven) is relatief minder problematisch, maar de beweging verzet zich tegen directe internationale bestuurders en eist bijvoorbeeld een onafhankelijk Palestijns comité. Belangrijk bezwaar is de angst om volledig te ontwapenen terwijl Israël slechts gefaseerd terugtrekt; historische voorbeelden van gebroken staakt-het-vuren voeden wantrouwen. Ook speelt de vraag hoe Hamas eigen achterban en wereldwijde sympathisanten zo’n compromis zouden accepteren, zeker na de aanvallen van 7 oktober 2023 waarbij ongeveer 1.200 Israëli’s werden gedood en 251 mensen gegijzeld werden.
Malcontent ziet zowel problemen als potentieel: positief is brede internationale steun en het ontbreken van uitspraken over deportatie, in tegenstelling tot Trumps eerdere megalomane plannen met luxe-resorts in Gaza. Een groot manco blijft dat de Westelijke Jordaanoever en de circa drie miljoen Palestijnen daar buiten beschouwing worden gelaten — een obstakel voor duurzame vrede omdat Palestijnen in Gaza en op de Westoever één volk vormen.