De pannenkoek, het is misschien wel het primitiefste en feestelijkste gerecht dat er is
In dit artikel:
Hiske Versprille beschrijft in een persoonlijke culinaire essay (verschijningsdatum 8 oktober 2025) waarom pannenkoeken tot de meest fundamentele en universele gerechten behoren. Aan de hand van een ervaring in een Zeeuws sterrenrestaurant — waar een verveelde, koude variant van crêpes suzette werd geserveerd — pleit ze voor de onweerstaanbare kracht van vers gebakken pannenkoek en hekelt ze hoe haute cuisine het eenvoudige genot van dit kindergerecht soms miskent.
Versprille plaatst de pannenkoek in historische en taalkundige context: platte, gebakken zetmeelkoeken bestaan al van vóór pannen, met het Latijnse placenta en het Griekse plakous als etymologische wortels. Ze stelt pannenkoeken als het “oergerecht” naast basisbereidingen als gebakken ei en melk. Een wezenlijk onderscheid dat ze maakt, is technisch: pannenkoeken ontstaan doordat vloeibaar beslag uitvloeit en gaart, terwijl platbrood gevormd wordt uit kneedbaar deeg. Daardoor zijn dingen als injera, dosa, baghrir, dorayaki, jian bing, boekweitgalettes, American pancakes, blini en socca echte pannenkoeken, terwijl tortilla’s, pita’s, roti’s en wraps tot het platbrood horen.
Cultureel laat de pannenkoek zich overal herkennen maar met verschillende rollen: in Nederland is hij groot, dun en een kinderfavoriet die vaak voor je wordt gebakken; in het Verenigd Koninkrijk is er Pancake Day (vastendinsdag) en in Frankrijk bestaat de traditie rond Lichtmis. Het gemak van pannenkoeken bakken verklaart Versprille deels door het volume: wie er veel bakt, leert snel verbeteren — de mislukte eerste pannenkoek wordt doorgaans gevolgd door twintig betere.
De auteur geeft ook praktische en sensuele observaties: de juiste manier van beslag maken (licht mengen, laten rusten), het aroma van bruine boter dat sterke eetlustprikkels oproept, de tevredenheid van een goed gelukt exemplaar en de typische oververzadiging na “een pannenkoek te veel”. Tot slot noemt ze het prijsvoordeel: pannenkoeken zijn goedkoop en toegankelijk, wat bijdraagt aan hun blijvende populariteit.
Kortom: Versprille verdedigt de pannenkoek als een wereldwijd, eenvoudig, voedzaam en nostalgisch gerecht dat door zijn eenvoud en lage kosten tot het culinaire fundament behoort — iets wat zelfs de fijnste restaurants soms vergeten te respecteren.