De Onlanden krijgt nieuwe stuwen tegen wateroverlast
In dit artikel:
Deze week zijn de werkzaamheden begonnen voor de uitbreiding van waterberging De Onlanden, uitgevoerd door aannemer Oosterhuis in opdracht van Waterschap Noorderzijlvest. Bij de Hooiweg/Matsloot komen twee nieuwe stuwen — de Vischluststuw (noord) en de Rowolderstuw (zuid) — en de bestaande Doolhofstuw bij het Peizerdiep wordt aangepast en verhoogd. De bouw aan de stuwen loopt tot het voorjaar van 2026; aanvullende kadeverhogingen, beschermingsmaatregelen voor woningen en natuurherstel volgen daarna. Het hele project moet in 2027 klaar zijn.
Doel is om de bergingscapaciteit te vergroten van 7,5 naar 12,7 miljoen kubieke meter binnen de bestaande kaden, als antwoord op vaker voorkomende hevige neerslag door klimaatverandering. De nieuwe stuwen liggen normaal plat zodat water vrij kan doorstromen; bij extreme buien worden ze opgezet om tijdelijk extra water vast te houden. Het opgevangen water wordt daarna gecontroleerd afgevoerd via het Lauwersmeer naar zee. Volgens Noorderzijlvest zal de extra ruimte naar verwachting eens in de 25 jaar volledig nodig zijn en eens in de 10 jaar gedeeltelijk.
Waterschap-directeur Len van Rosmalen benadrukt de samenwerking met overheden en natuurorganisaties: “De Onlanden is een uniek gebied waar natuur en waterbeheer hand in hand gaan.” Aannemer Oosterhuis-startte bij de noordelijke stuw; bedrijfsleider Adrie Masteling zegt dat eerdere inzet bij De Onlanden (onder meer in 2012 bij wateroverlast) het team motiveert: “We weten waarvoor we dit doen.”
Natuurvriendelijke maatregelen zijn onderdeel van het plan: er komen vluchtheuvels voor dieren bij hoog water, meer moerasgebied dat soorten als de roerdomp helpt, en er worden beschermende rasters geplaatst om te voorkomen dat otters en andere dieren de Hooiweg oversteken. Grondwerk gebeurt buiten het broedseizoen om schade aan flora en fauna te beperken. Staatsbosbeheer ziet de ingrepen als versterking van de weerbaarheid van het natuurgebied tegen extreme weersomstandigheden.
De uitbreiding valt onder het regionale programma Droge Voeten 2050, dat noordelijke provincies en waterschappen samenbrengt om wateroverlast te bestrijden via pompen, waterberging en kadeversterking. Omwonenden en belanghebbenden zijn tijdens de voorbereiding betrokken geweest; vragen en updates blijven via de omgevingsmanager, de projectwebsite en de nieuwsbrief beschikbaar.