De onbedoelde zelfmoord van de publieke omroep

In dit artikel:

Pascal Vanenburg laat zien dat de publieke omroep de afgelopen jaren sterk naar rechts is opgeschoven, een ontwikkeling die volgens de schrijver al begon bij de opkomst van Pim Fortuyn. Politieke partijen en commentatoren schilderden de omroep weg als een links-elitair bolwerk; die framing is zó lang herhaald dat sommige medewerkers en organisaties het zelf gingen geloven — of uit angst concessies gingen doen.

Concreet vertaalt die verschuiving zich in programmatische keuzes en gezichtsbepalende formats, zoals talkshows en ontbijtprogramma’s (bijvoorbeeld WNL), die steeds rechter geluid laten horen. De omroep probeert daarmee goodwill te winnen bij partijen die haar financieel en bestuurlijk onder druk zetten. Sinds de kabinetten-Rutte is die druk systematisch: geforceerde fusies, oplopende bezuinigingen en voortdurende kritiek vanuit VVD en aanverwante groepen. Volgens Vanenburg is dat onderdeel van een strategie om de publieke omroep op termijn onschadelijk te maken — een dynamiek die hij vergelijkt met het buigen voor Trump-achtige machtspolitiek.

Als reactie pleit hij voor steviger steun vanuit het midden en links. Nu buigen veel omroepen te snel mee en vervreemden ze hun traditionele achterban; straks kan het te laat zijn als partijen als VVD, gesteund door PVV, FvD en JA21, een beslissende slag willen slaan. Vanenburg waarschuwt dat verantwoordelijkheid en verzet nodig zijn om pluraliteit en onafhankelijkheid van de publieke omroep te bewaren.

Daarnaast benadrukt hij dat het toeslagenschandaal en de Groninger gaskwestie niet uit het publieke debat mogen verdwijnen, zeker nu de gaswinning nog doorloopt. Hij bestempelt de PVV expliciet als extreemrechts en verwijst tot slot naar de podcast Het Geheugenpaleis voor verdieping over politiek-strategische keuzes (o.a. strategisch stemmen).