De Nederlandse Betty Biegel ging naar Zürich om de worstelende Einstein te helpen met zijn bewijs

donderdag, 16 januari 2025 (08:03) - NRC Handelsblad

In dit artikel:

Rebekka ‘Betty’ Aleida Biegel, geboren in 1886 in een intellectuele Joodse familie, was een vooraanstaande figuur in de sterrenkunde en psychologie in Nederland. Na haar studie in Leiden werd ze de assistent van astronoom Anton Pannekoek en had ze invloedrijke contacten, waaronder Albert Einstein en Carl Jung. Door haar Joodse achtergrond kreeg zij echter geen vaste aanstelling in de sterrenkunde en richtte zij een psychotechnisch laboratorium op voor de PTT, waar zij pionierswerk verrichtte in psychologische tests.

Haar leven nam een tragische wending tijdens de Duitse bezetting; in 1943 pleegde zij samen met haar zus zelfmoord in kamp Westerbork, terwijl haar hele familie omkwam. Chris Verhoef, een familielid van Biegel, onderzoekt haar geschiedenis vanuit een authentiek perspectief. Recentelijk hebben Verhoef en historicus Jacques Dane haar geïdentificeerd op een beroemde foto uit 1913, samen met Einstein en andere natuurkundigen, met behulp van AI-gezichtsherkenning en netwerk-analyses.

Hun onderzoek toont aan dat Biegel, die midden in de wetenschap van die tijd opereerde, niet slechts een schaduwfiguur was, maar betrokken was bij belangrijke wetenschappelijke discussies. Het identificeren van Biegel op de foto biedt niet alleen inzicht in haar persoonlijke geschiedenis, maar belicht ook bredere thema's van vrouwengeschiedenis en de impact van de Holocaust op vrouwelijke wetenschappers. De ontdekkingen van Verhoef en Dane worden gezien als een manier om de levens van gemarginaliseerde groepen meer zichtbaar te maken in de geschiedenis.