De massaclaim uitgelegd: wat staat er voor de spelers en FIFA op het spel?
In dit artikel:
De Nederlandse stichting Justice for Players bereidt een omvangrijke massaclaim voor tegen de FIFA en vijf nationale voetbalbonden, waaronder de KNVB. De claim, die afgelopen maandag bekend werd, stelt dat meer dan 100.000 profvoetballers – mannen en vrouwen – sinds 2002 gemiddeld acht procent van hun inkomsten zijn misgelopen door het huidige transfersysteem. Dit systeem beperkt volgens de stichting de contractuele vrijheid van spelers, omdat zij hun contracten niet eenzijdig kunnen opzeggen zoals gewone werknemers dat wel kunnen. Clubs vragen hierdoor transfersommen als een soort afkoop van contracten, wat het verdienmodel binnen het voetbal vormt.
Justice for Players, opgericht door advocaten en ondersteund door het gespecialiseerde bureau Finch Dispute Resolution, roept voetballers op zich kosteloos aan te sluiten bij de claim. Het initiatief wordt mede gefinancierd door het Belgische Deminor Procesfinanciering, dat de juridische kosten voorschiet in ruil voor een deel van de eventuele winst, wat kritiek oproept over mogelijke financiële belangen boven het bewerkstelligen van echte verandering.
De juridische basis van de claim is onder meer geïnspireerd op de lopende zaak-Diarra, waarin het Europese Hof oordeelde dat bepaalde transferregels de vrijheid van spelers onrechtmatig beperken. Deze zaak wordt gezien als potentieel even ingrijpend als het Bosman-arrest uit de jaren negentig, dat destijds een doorbraak betekende voor spelersrechten.
Echter, het traject kan lang duren en is niet zonder risico. Sportrechtadvocaat Frans de Weger benadrukt dat de FIFA zich doorgaans fel verzet tegen dergelijke claims. Eerdere protesten, zoals die van spelersvakbond FIFPro in 2015, leidden uiteindelijk tot enige aanpassing van regels via onderhandelingen, maar veroorzaakten geen fundamentele verandering in de transferpraktijk. Ook nu is nog onduidelijk of de zaak-Diarra definitief zal worden beslecht in het voordeel van de speler.
Hoewel de stichting hoopt met terugwerkende kracht miljarden aan compensatie te ontvangen, is het onzeker of de FIFA en betrokken bonden zich zullen neerleggen bij deze eis. De huidige transfers blijven onverminderd doorgaan en ondanks de dreiging van de claim is er nog geen sprake van een ommekeer in het systeem. De aankomende jaren zullen bepalen of deze juridische actie daadwerkelijk leidt tot meer vrijheid en financiële rechtvaardigheid voor profvoetballers wereldwijd.