De hypotheekrenteaftrek is een groot succes. Maar na GroenLinks-PvdA wil nu ook het CDA er van af. Waarom toch?

In dit artikel:

Het CDA wil, net als eerder GroenLinks en PvdA, de hypotheekrenteaftrek in Nederland stapsgewijs afbouwen. De maatregel is jarenlang cruciaal geweest voor de sterke stijging van het eigenwoningbezit: van minder dan 30% in 1960 naar bijna 60% rond 2012. Dankzij de aftrek konden ook mensen met weinig spaargeld een huis kopen en door aflossing uiteindelijk lagere woonlasten op oudere leeftijd hebben, wat bijdraagt aan relatief weinig armoede onder senioren vergeleken met landen als Duitsland.

Tegelijkertijd ligt de regeling onder vuur omdat hij ongelijkheid tussen kopers en huurders in de hand werkt en de staat jaarlijks zo’n 11 miljard euro kost. Critici wijzen er ook op dat renteaftrek de huizenprijzen opdrijft: kopers kunnen dankzij fiscale voordelen meer lenen, wat starters zonder rijke ouders benadeelt. Door de forse prijsstijgingen is er bovendien een groei van vermogende ouderen die vaak hun kinderen helpen bij aankoop, wat de druk op de markt verder verhoogt.

De aftrek is de afgelopen decennia al ingeperkt. Sinds 2001 geldt een maximale looptijd van 30 jaar, er zijn regels over besteding van overwaarde en het is niet langer mogelijk renteaftrek te krijgen voor hypotheken gebruikt voor consumptieve zaken. Sinds 2013 vallen rente over aflossingsvrije en spaarhypotheken voor nieuwe hypotheken grotendeels buiten aftrek. Ook is de fiscale teruggave gemaximaliseerd op 37,48% en bestaat het huurwaardeforfait met afbouw van compensatie voor eigenaren zonder hypotheek.

Of volledige afschaffing daadwerkelijk tot lagere huizenprijzen leidt is onzeker: vraag blijft groter dan aanbod en invoering zal gedoseerd moeten om betalingsproblemen te voorkomen. Compensatie via verlaging van de inkomstenbelasting zou huurders bevoordelen, maar voor starters zijn mogelijk gerichte aanvullende maatregelen nodig om betaalbaar wonen te bevorderen.