De fiets: niet meer Made in Holland, maar vooral 'bedacht en in elkaar geschroefd in Holland'
In dit artikel:
Accell Group stopt met produceren in Heerenveen en verplaatst de assemblage van merken als Batavus, Koga en Sparta naar met name Hongarije, waar de productiekosten ongeveer twee derde lager liggen. De sluiting volgt op tegenvallende verkopen en een overvolle voorraad na de coronaperiode; bovendien blijft fietsenassembleren veel handwerk en zijn de uurlonen in Nederland te hoog om concurrerend te blijven bij lage aantallen.
Fietsen worden al decennia lang vooral in Nederland ontworpen, maar niet meer volledig gemaakt. Een moderne e-bike bestaat uit zo’n vierhonderd onderdelen, waarvan vrijwel de hele toeleveringsketen — frames, spaken, velgen, zadels — uit landen als China, Vietnam, Maleisië en Taiwan komt. Nederlandse fabrieken verzorgen voornamelijk de eindassemblage; eenvoudige onderdelen zoals verlichting, kettingkast en sloten zijn vaak de weinige componenten die nog uit Nederland komen. Zelfs het lakken van frames, ooit nog in eigen land gedaan, verdwijnt steeds vaker naar het buitenland.
Ondanks Accells vertrek blijft er productie in Nederland: Gazelle heeft een fabriek in Dieren, Giant assembleert in Lelystad, Cannondale in Almelo en er zijn kleinere assemblagebedrijven zoals Dutch ID in Beverwijk. Jaarlijks worden zo ruim een miljoen fietsen in Nederland gebouwd. Branchevereniging Bovag waarschuwt echter dat goedkope stadsfietsen steeds vaker als compleet product uit lage-lonenlanden komen; volgens Maarten Akkers van Bovag “prijst Nederland zichzelf uit de markt” door stijgende lonen. Hij benadrukt dat premiumfietsen — zoals Koga, die lange tijd met veel vakmanschap in Heerenveen werden opgebouwd — betere kwaliteit opleveren en dat assemblage in Nederland bij duurdere e-bikes nog rendabel kan zijn.
De toekomst van de Nederlandse fietsindustrie ligt naar verwachting vooral in het hogere segment: ontwerp, specificatie en innovatie blijven hier toonaangevend, terwijl massaproductie en onderdelenvervaardiging grotendeels in Azië plaatsvinden.