De enige pekingeendslachterij van West-Europa was onaantastbaar, maar wankelt nu
In dit artikel:
In Ermelo staat Tomassen Duck‑To, West‑Europa’s laatste eendenslachterij, op instorten: na jaren van geur-, verkeers‑ en dierenwelzijnscontroverse hebben buurtbewoners, dierenactivisten en overheidsinstanties het bedrijf zwaar in het nauw gebracht. De kwestie begon zichtbaar in 2017 toen buurtbewoner Cora van Eijsden een penetrante “lijkenlucht” rook en ontdekte dat de slachterij in omvang en verkeer was toegenomen. Samen met andere omwonenden richtte zij in 2018 stichting Doeh op om tegen de overlast en vermeende illegale uitbreidingen op te treden.
De bedrijfsgeschiedenis verklaart deels waarom juist in Ermelo zo’n grote eendenketen bestaat: vanaf de jaren 30 stapten voormalige vissers in de pluimveehouderij en in 1964 startte Aart Tomassen een poeliersbedrijf. Onder zijn zoon Gertjan en na de fusie met Bangkok Ranch (2007) groeide Tomassen Duck‑To uit tot één van Europa’s grootste producenten van pekingeend, met ongeveer dertig aangesloten fokkerijen en concentratie van slacht en verwerking in Ermelo.
Het omslagpunt kwam volgens lokale politici met de overname van de Harderwijkse slachterij VSE; productie en personeel werden naar Ermelo verplaatst, er verschenen extra gebouwen (vrieshuis, luchtwasser, verenopslag) en de omwonenden kregen te maken met meer vrachtverkeer, stankoverlast en onveilige verkeerssituaties. De gemeente Ermelo trad aanvankelijk terughoudend op, waardoor bewoners uiteindelijk juridische stappen en handhavingsprocedures nodig achtten.
Tegelijkertijd richtten dierenrechtenorganisaties zoals Animal Rights het vizier op de eendenketen. Onderzoek en ondergelopen beelden van fokkerijen toonden ruwe omgang met dieren en krappe huisvesting; dat leidde tot protesten bij de poort van de slachterij en tot publieke verontwaardiging. Minister Femke Wiersma sprak in 2024 streng over ruw dierenleed en beval intensievere controles door de NVWA. In september 2024 voerden NVWA en Fiod, onder leiding van het Openbaar Ministerie, een inval uit — mogelijk verband houdend met anonieme meldingen over het vervalsen van houdbaarheidsdata — waarna het OM de gemeente adviseerde een Bibob‑onderzoek in te stellen. Een Bibob‑onderzoek toetst of een vergunning mogelijk voor crimineel misbruik vatbaar is.
De lopende onderzoeken en rechtszaken hebben Tomassen hard geraakt. De gemeente weigerde een voorgenomen ‘allesomvattende’ vergunning die eerdere illegale uitbreidingen zou legaliseren, legde extra dwangsommen op en heropende handhaving. In februari dit jaar vernietigde de rechtbank in Utrecht bovendien de natuurvergunning van het bedrijf op grond van onjuiste gegevens; die procedure was aangespannen door omwonenden en milieuclub MOB. Kort daarna maakte de gemeente bekend de bestaande vergunning te willen intrekken na het Bibob‑onderzoek, omdat er volgens de gemeente ‘ernstig gevaar’ bestaat dat een vergunning zou worden misbruikt. Tomassen krijgt nu de kans om met een zienswijze te reageren; de gemeente besluit eind dit jaar definitief.
Directeur Gertjan Tomassen ontkent alle beschuldigingen van criminele activiteiten en zegt zich te zullen verweren. Voor buurtbewoners als Van Eijsden voelt het besluit van de gemeente als een langverwachte uitkomst van een jarenlange strijd, al heeft de confrontatie haar persoonlijk veel gekost: ze verhuisde uit Ermelo, verkocht haar huis voor een fractie van de waarde en ontving recent bedreigende e‑mails vanwege haar activisme.
Als de vergunning daadwerkelijk wordt ingetrokken, betekent dat het einde van ruim zestig jaar eendenslachting in Ermelo en raakt het niet alleen het familiebedrijf maar ook de aangesloten fokkerijen, transporteurs en afnemers in binnen‑ en buitenland. De zaak legt daarnaast scherp de vraag bloot hoe lokaal economisch belang, dierenwelzijn en integriteitscontrole zich verhouden — en in hoeverre gemeenten sneller en strenger moeten optreden bij milieu‑ en dierenveiligheidsproblemen.