De eerste type-catalogus van de zoogdiercollectie is een feit
In dit artikel:
Naturalis heeft voor het eerst een type-catalogus van zijn zoogdiercollectie gepubliceerd: na vijf jaar onderzoek zijn 405 wetenschappelijke namen gekoppeld aan hun fysieke type-exemplaren. Medewerkers als collectiebeheerder Pepijn Kamminga en Steven van der Mije werkten honderden oude beschrijvingen en collectieregisters na, voortbouwend op inventarisaties uit de jaren negentig door Chris Smeenk. De publicatie biedt een gecontroleerd naslagwerk voor toekomstig zoogdieronderzoek.
Een type-exemplaar fungeert als de officiële referentie voor een wetenschappelijke naam: het is het individuele dier waarop een soortbeschrijving is gebaseerd. In de collectie van Naturalis zijn deze exemplaren herkenbaar gemarkeerd (onder meer met een rode sticker) en kunnen ze verschillende vormen hebben: een enkel holotype, meerdere syntypes of ondersteunende paratypes. Zoals Kamminga opmerkt: “Van een holotype is er altijd maar één.” De catalogus vermeldt per naam niet alleen welk exemplaar aanwezig is, maar ook de oorspronkelijke publicatie, de typestatus en welke delen bewaard zijn (bijvoorbeeld huid, skelet of een opgezet dier).
Het samenstellen van de catalogus was vaak detectivewerk. Veel negentiende-eeuwse omschrijvingen zijn schaars of vaag — soms beperkte notities over kleur — waardoor het koppelen van die teksten aan concrete objecten veel speurwerk vergde. De nieuwe inventaris brengt duidelijkheid over welke types Naturalis bezit en waar onderzoekers wereldwijd op kunnen terugvallen.
De catalogus is meer dan een lijst: moderne technieken zoals DNA-analyse maken dat type-exemplaren opnieuw een centrale rol spelen. Onderzoekers kunnen genetische data van types vergelijken met nieuw materiaal om te controleren of namen correct zijn toegekend en om evolutionaire relaties beter te begrijpen.
Het project is nog niet voltooid: deze publicatie dekt ongeveer de helft van de zoogdiercollectie; een tweede deel moet nog beschreven worden en zal evenveel werk vergen. Daarnaast zal de catalogus regelmatig worden bijgewerkt wanneer lang zoek geweest zijnde types opduiken of wanneer collega-instellingen nieuwe informatie aanleveren. De nieuwe type-catalogus vormt daarmee een levende basis voor toekomstige taxonomische en genetische studies.