De economie drijft op kinderloze vrouwen
In dit artikel:
In Nederland speelt het verband tussen kinderloosheid onder vrouwen en economische groei nog nauwelijks in het publieke debat, terwijl het volgens het artikel meer aandacht verdient. De kernstelling is dat wanneer het geboortecijfer daalt, dit niet alleen een gevolg is van economische ontwikkeling, maar zelf ook een impuls aan de economie kan geven. Minder zorgtaken voor vrouwen leidt tot meer tijd, energie en financiële zelfstandigheid die gebruikt kunnen worden voor werk, investeringen en maatschappelijke bijdrage.
Onder kinderloze vrouwen rekent de auteur ook vrouwen die op dat moment geen zorgtaak hebben (bijvoorbeeld doordat hun kinderen zelfstandig zijn). Onderzoek wijst uit dat juist deze groep veel economische waarde toevoegt. Een belangrijk mechanisme is dat vrouwen, vooral alleenstaande vrouwen, een hoger aandeel van hun inkomen en vermogen delen met anderen: donaties, onderwijsinvesteringen, goede doelen en ondersteuning van toekomstige generaties. Dat delen creëert een economische spin-off: meer werkgelegenheid en welvaart, en minder druk op publieke voorzieningen.
Tegelijkertijd ontstaan er verliesposten door verschillen in bestedings- en donatiepatronen tussen mannen en vrouwen. Mannen delen doorgaans minder van hun inkomen met de samenleving; volgens analyses van onder meer The Philanthropy Panel en Bank of America vormt dit een virtuele kostenpost — de auteur noemt dit de “mannentax”. Die verliespost wordt mede opgevangen via hogere belastingen, werkloosheid en armoede.
Het bedrijfsleven versterkt dit probleem door mannen gemiddeld beter te belonen dan vrouwen, waardoor de potentiële maatschappelijke baten van vrouwelijke inkomens deels worden verspild. Opleidingsniveau en beslissingsmacht binnen relaties spelen ook een rol: hogeropgeleide vrouwen investeren vaker in educatie, milieu en armoedebestrijding, terwijl partnerschappen waarin mannen beslissen vaker leiden tot behoud van bestaande, vaak religieuze of politieke, machtsstructuren.
De tegenreactie van conservatieve en religieuze organisaties op emancipatie ziet de auteur als een machtsbehoudstrategie: vrijdenkende, financieel zelfstandige vrouwen bedreigen hun financiële basis en politieke invloed. Conclusie en implicatie: wie economische voorspoed wil stimuleren, zou meer moeten investeren in financieel sterke vrouwen (en in beleid dat hun vrij besteedbare tijd en middelen vergroot), in plaats van uitsluitend te focussen op hogere geboortecijfers.