De coalitie en de psychologie van goed nieuws

In dit artikel:

In de podcast Spindoctors bespraken Julia Wouters en Raymond Mens de strategie van het kabinet om de Voorjaarsnota eerst met positieve punten ('zoet') te presenteren en de negatieve aspecten ('zuur') pas later aan te kaarten. Vanuit expertise op het gebied van communicatie en psychologie wordt deze aanpak kritisch beoordeeld. Er wordt onderscheid gemaakt tussen het effect van informatie op geheugen en op de beoordeling: mensen herinneren vooral de eerste en laatste informatie beter (primacy- en recency-effect), maar vooral de eerste indruk beïnvloedt hoe volgende informatie wordt geïnterpreteerd (primacy). Dit fenomeen, gebaseerd op onderzoek van Solomon Asch, vormt ook de grondslag van framing-technieken.

Toch speelt deze volgorde bij het kabinet mogelijk een minder grote rol, omdat het publiek al bestaande meningen over de coalitie heeft die de interpretatie van nieuwe informatie sterk kleuren. Belangrijker is het aspect van emotie: het eerst presenteren van het positieve zorgt voor onzekerheid over de kosten en nadelen, waardoor negatieve emoties juist worden versterkt. Onzekerheid intensifieert emoties, zowel negatieve als positieve, wat het effect van het uitstellen van het 'zuur' versterkt. De schrijver concludeert dat het verstandiger was geweest om ook direct aandacht te besteden aan de lastige vragen, om onnodige onzekerheid en negatieve gevoelens te voorkomen. Hiermee wijkt de aanpak van het kabinet af van wat psychologisch gezien effectiever zou zijn geweest.