De broeikas | Fietsbeleid loopt vaak spaak, dus fietsen zij naar de klimaattop
In dit artikel:
Klimaat- en fietsactivisten zijn dit voorjaar begonnen aan een ambitieuze COP30 Bike Ride: per fiets naar de klimaattop in Brazilië. Op 14 mei vertrokken de eerste fietsers vanaf de grens met Azerbeidzjan — waar vorig jaar de klimaattop plaatsvond — en sindsdien heeft wisselende groepjes reizigers Georgië, Turkije, Bulgarije, Roemenië, Servië, Kroatië, Slovenië en Italië doorkruist richting Portugal. Vanuit daar hopen ze in oktober met een zeilschip door te varen naar Belém, de Braziliaanse gaststad van COP30; de zeiltocht zou ruim een maand duren.
Deze week vertrok een aftakking van de tocht vanuit Utrecht (Jaarbeursplein). Klimaatverslaggever Jeroen Kraan fietste een dagdeel mee op de eerste etappe naar Dordrecht en beschrijft een bonte, informele groep van routiniers en nieuwelingen — sommigen in cape of kerstmuts — die gezamenlijk ook een poging doen voor het Guinness World Record voor de langste fietsestafette. Bij de start moesten twee onafhankelijke getuigen formulieren tekenen; vanwege afwezige getuigen trad de verslaggever ter plekke op als waarnemer.
Organisator Jolein Schorel, die eerder al grote delen van trajecten tussen Parijs en Bakoe fietste, wijst op twee doelen: aandacht vragen voor de fiets als effectief middel tegen klimaatverandering, luchtvervuiling en gezondheidsproblemen, en politieke druk opbouwen voor betere fietsvoorzieningen. De activisten dragen tien voorstellen bij zich, waarin onder meer wordt gepleit voor stevigere fietsinfrastructuur en erkenning van de fiets als onderdeel van een groene economie. Langs de route zijn afspraken met wethouders, burgemeesters en lokale fietsorganisaties; in elke stad wordt gevraagd een steunbetuiging te tekenen zodat ze met een volle multomap in Belém kunnen verschijnen.
De tocht gaat niet zonder obstakels: bureaucratie, grensperikelen (zoals vorig jaar bij Azerbeidzjan) en gebrekkige of onderbroken fietspaden maken lange internationale routes lastig en onveilig voor veel mensen. Schorel merkt dat veel bewoners wel willen fietsen, maar infrastructuur en veiligheid het "spaak lopen". Ze hoopt dat het internationale initiatief lokale inzet nieuwe waarde geeft; zelf noemt ze zich aandoenlijk genoeg "eigenlijk helemaal geen activist", zegt ze met een lach.
De Utrecht-groep eindigde de eerste dag op een camping vlakbij de PFAS-fabriek van Chemours; de estafette zet zich voort richting Lissabon — nog iets minder dan twee maanden reistijd — waarna, als de boot daadwerkelijk vaart, de zeiltocht naar Brazilië volgt. De actie combineert praktische lobby in gemeenten met een zichtbaar, symbolisch statement: de fiets als deel van de oplossing voor klimaat- en gezondheidsproblemen.