De broeikas | Duurzaam leven kan goedkoper zijn, dus neem het ervan
In dit artikel:
Klimaatverslaggever Jeroen Kraan reageert op reacties op zijn vorige De broeikas-column over de vraag of we onze luxes moeten opgeven voor het klimaat. Veel lezers vinden dat onze samenleving inderdaad te veel CO2 uitstoot, maar er klonk ook sterke weerstand tegen het idee van inleveren. Een 82‑jarige lezer, Jan, vat die weerstand treffend samen met een hyperbolisch lijstje van vermeende ‘opofferingen’ — van veganisme en koude douches tot het dichtmetselen van de open haard — en zegt er eerlijk bij dat hij daar niet vrolijk van wordt.
Kraan trekt de conclusie dat het verbeelden van verduurzaming als uitsluitend verlies niet terecht is. Veel klimaatvriendelijke keuzes verbeteren juist de kwaliteit van leven: een plantaardiger dieet is gezonder, goed geïsoleerde huizen zijn warmer en comfortabeler en schone energie levert schonere lucht op. Hij erkent wel persoonlijke concessies, bijvoorbeeld dat hij zelden nog biefstuk eet vanwege de hoge klimaatimpact (hij verwijst naar concrete vergelijkingen tussen rundvlees en benzinegebruik), maar dat zulke offers niet per se groot of dagelijks pijnlijk hoeven te zijn.
Over mobiliteit wijst Kraan op de enorme aantallen auto’s in Nederlandse huishoudens — hij citeert cijfers over miljoenen bezitters en situaties met twee auto’s — maar noemt ook zijn eigen ervaring in een middelgrote stad: veel ritten kunnen prima per fiets of openbaar vervoer worden gedaan, en voor incidentele trips zijn deelauto’s beschikbaar. Financieel en ruimtelijk wint hij bij afwezigheid van een eigen auto; hij hoopt dat meer buurtgenoten hetzelfde overwegen zodat straatruimte een andere invulling krijgt.
Voor vakanties pleit Kraan voor alternatieven als huizenruil in plaats van standaard Airbnb’s of nieuwe hotelbouw. Dat kan goedkoper, comfortabeler en minder grondstoffenvretend zijn — en voorkomt wat hij noemt de verdere 'verroompottisering' van het landschap.
Tot slot geeft hij een culturele tip: de korte documentaire De lage landen (1960) van George Sluizer, die op indringende wijze laat zien hoe Nederlandse deltatechniek veiligheid bracht maar ook het landschap veranderde. De film wekt zowel bewondering voor technische prestaties als weemoed over wat verloren ging en is te zien op de Eye Film Player.