De broeikas | Als we naar elkaar luisteren, kan klimaatbeleid best populair zijn
In dit artikel:
Het Nationaal Burgerberaad Klimaat liet deze week zien dat luisteren loont: een groep van 175 Nederlanders met uiteenlopende achtergronden—van milieuactivisten tot klimaatsceptici—kwam in zeven weekenden bijeen en presenteerde maandag in Madurodam dertien concrete aanbevelingen voor het volgende kabinet, waaronder forse voorstellen zoals CO2-heffingen op landbouw en op producten in super- en bouwmarkten. Hoewel sommige maatregelen vergaand zijn, kregen ze telkens brede steun binnen het panel; minimaal driekwart van de deelnemers steunde de afzonderlijke voorstellen en uit onderzoek van de Radboud Universiteit blijkt dat uiteindelijk 94 procent zich achter de uitkomst schaart.
Het opvallende is niet alleen de inhoud, maar vooral het proces. Aan het begin waren deelnemers sceptisch en gesloten—een eerste bijeenkomst voelde volgens een deelnemer als een ongemakkelijke kringverjaardag—maar gaandeweg leerden mensen echt naar elkaar luisteren en verbindingen zoeken. Jongeren zoals Teuntje (18) en Jim (24) beschreven hoe men stopte met elkaar overtuigen en in plaats daarvan gemeenschappelijke zorgen ontdekte: verspilling en de wens om spullen te repareren, of onrechtvaardige belastingverschillen tussen trein en vliegtuig. Dat creëerde ruimte voor compromis en zorgde voor veel draagvlak; slechts circa tien procent haakte af, meestal om persoonlijke redenen.
Gedragswetenschapper Reint Jan Renes, die als expert aan het beraad meewerkte, noemt het proces zeldzaam succesvol en pleit voor vaker inzet van burgerberaden, ook op lokaal niveau. Hij benadrukt dat toekomstige beraden explicieter moeten verbinden met de bredere samenleving—zodat meer mensen het proces volgen en de uitkomsten moeilijker te negeren zijn. Dat is relevant nu de aanbevelingen op de formatietafel liggen: als politici als Rob Jetten en Henri Bontenbal vertrouwen willen herstellen, is het riskant die adviezen simpelweg te parkeren. Als tegenvoorbeeld wijst het artikel op Frankrijk, waar burgeradviezen soms genegeerd werden, wat de legitimiteit van zulke processen kan ondermijnen.
Naast de politieke observaties bevat de column een korte culturele noot: de documentaire Sept promenades avec Mark Brown, een visuele ode aan de Normandische flora, draait niet in Nederland ondanks lof—een oproep aan distributeurs en omroepen om de film beschikbaar te maken.