De Britse worsteling met de bouw van een Chinese 'superambassade' aan de Theems
In dit artikel:
China heeft premier Keir Starmer gewaarschuwd dat er "consequenties" zullen volgen als het Verenigd Koninkrijk de bouw van een nieuwe, omvangrijke Chinese ambassade in Londen niet toestaat. Het kabinet had gepland deze week een besluit te nemen, maar stelde dat uit tot december vanwege een aanhoudend spionageschandaal; Peking noemt het uitstel onterecht.
Het beoogde diplomatieke hoofdkwartier gaat komen in het historische pand van de Royal Mint, pal naast de Tower of London. Het ruim 20.000 vierkante meter tellende gebouw, gekocht door China voor ongeveer 225 miljoen pond, zou – mits vergunningen rond – de grootste Chinese ambassade van Europa worden. Dat wekt publieke en veiligheidskundige zorgen, vooral over een niet nader gepresenteerde kelderruimte en het feit dat het pand boven kabel- en netwerkverbindingen ligt richting The City. Critici vrezen dat dergelijke ligging afluisteren en spionage vergemakkelijkt.
De plannen stuiten op protesten van Hongkongse pro-democratieactivisten in Londen, die de vestiging zien als uitbreiding van Pekings invloed. Ook de Verenigde Staten hebben Londen gewaarschuwd voor mogelijke veiligheidsrisico’s.
De controverse valt samen met een spionageschandaal dat de Britse media en politiek overspoelt. Twee Britten, leraar Christopher Berry en onderzoeker Christopher Cash, werden verdacht van het doorspelen van gevoelige informatie aan Chinese functionarissen. Berry werd op Heathrow gearresteerd na een reis naar China met een koffer vol contant geld en zou tientallen rapporten over de interne werking van het Britse parlement hebben geschreven. Onderzoek wees naar hooggeplaatste ontvangers in China, waaronder Cai Qi, een invloedrijk figuur dicht bij president Xi Jinping.
Tot grote verbazing viel het Openbaar Ministerie de zaak vlak voor de rechtbank af. De vervolging stuitte op een juridische drempel: om onder de Official Secrets Act te kunnen procederen, moet het ministerie kunnen vaststellen of China juridisch als een "vijand of bedreiging" kwalificeert — iets de regering volgens aanklagers niet wenste of kon bevestigen. Dat leidde tot felle kritiek in het Lagerhuis, waar oppositie en regeringsgezinde parlementariërs Starmer ervan beschuldigden economische en diplomatieke betrekkingen boven nationale veiligheid te plaatsen.
Voormalig adviseur Dominic Cummings voegde brandstof toe door te stellen dat er in 2020 al een beveiligingslek was toen via Chinese brievenbusfirma’s een bedrijf dat overheidsdatacenters beheerde werd overgenomen; gevoelige data zou zo in gevaar zijn gebracht. De regering reageert niet eenduidig op die aantijgingen.
Het uitstel van de beslissing over de 'superambassade' moet volgens officials de gemoederen laten bedaren, maar de aanhoudende onthullingen en politieke verdeeldheid maken een snelle doorbraak onwaarschijnlijk.