Data spreken claims gps-verstoring privéjet Von der Leyen tegen, toestel vloog ook geen uur rond
In dit artikel:
De privéjet van Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen moest zondag landen op Plovdiv (Bulgarije) na meldingen van een vermeende gps‑storing. Aanvankelijk wezen Bulgaarse media en anonieme bronnen Rusland aan als hoofdverdachte, en de Europese Commissie bevestigde later dat er sprake zou zijn geweest van ‘gps‑jamming’. Volgens commissiewoordvoerder Arianna Podestà kon het toestel uiteindelijk veilig landen en zouden piloten deels op papieren kaarten zijn overgestapt.
Vluchttrackingbedrijven zetten die verklaring echter vraagtekens. FlightRadar24 ziet in publiekelijk beschikbare data geen uurlang cirkelen: de vlucht duurde circa negen minuten langer dan gepland en er zou ‘goede gps‑signaalkwaliteit’ zijn geweest. Het analysebedrijf SkaI Data Services schrijft dat tijdens nadering en landing sterke aanwijzingen zijn dat gps beschikbaar bleef; wel zou er op grotere hoogte kortstondige hinder zijn geweest in de regio, maar niet direct rond Plovdiv.
Ook ervaren piloten uitten twijfels. Sean Fitzpatrick, die zondag in de buurt vloog, benadrukte dat gps‑problemen in die regio vaker voorkomen en vond het onwaarschijnlijk dat bij de landing alleen papieren kaarten werden gebruikt — moderne alternatieven zoals tablets of het Instrument Landing System (ILS) zijn standaard beschikbaar. ILS werkt onafhankelijk van gps en kan een vliegtuig autonoom naar de baan leiden.
De Bulgaarse autoriteiten hebben hun aanvankelijke beschuldigingen intussen ingetrokken omdat onduidelijk is of er überhaupt een storing plaatsvond. Volgens de Bulgaarse regering bood de luchtverkeersleiding meteen een alternatieve landingsmethode aan en kan de landing met behulp van ILS zijn uitgevoerd. Premier Rossen Jeliazkov zei na controle van de data dat het gps‑signaal ‘de hele tijd goed’ leek en dat de piloot niet ongerust zou zijn geweest, al tonen enkele vluchtgegevens wel een bocht en een tweede landingspoging.
Podestà benadrukte later vanuit Brussel dat er nooit gesuggereerd is dat het incident specifiek gericht was op Von der Leyens toestel en wees erop dat dit soort storingen vaker voorkomen bij vluchten langs de oostgrens van de EU. Vooralsnog start Bulgarije geen onderzoek en blijft ongewis of er sprake was van opzettelijke jamming, technische storing of een niet‑geregistreerde afwijking — waardoor politieke speculatie en sensatiezucht volgens deskundigen niet zijn uitgesloten.