Dat naast Veldkamp alle NSC-ministers opstapten was ware shock voor coalitiepartners
In dit artikel:
Meerdere aanwezige kabinetsleden hadden wel enige vermoede dat demissionair minister van Buitenlandse Zaken Veldkamp zou opstappen, maar dat alle NSC-bewindspersonen hem meteen zouden volgen kwam voor de meesten als een schok. Dat blijkt uit gesprekken die de NOS met betrokkenen voerde.
De ministerraad vergaderde gisteren in de nieuwe zaal van het tijdelijk ministerie van Algemene Zaken. Ochtends lag de focus nog op tien belastingwetten in aanloop naar Prinsjesdag; pas na de lunch verschoof de discussie naar Israël en de oorlog in Gaza. Veldkamp — oud-diplomaat in Israël — worstelde al langer met het kabinetstandpunt en pleitte voor strengere maatregelen tegen de regering-Netanyahu. Hij kreeg weinig steun van ministers van VVD en BBB en voelde veel druk, onder meer door kritische acties van hulporganisatie Oxfam Novib met zijn beeltenis.
Volgens deelnemers was er tijdens de ministerraad nog volop overleg en zelf een compromis in de maak toen Veldkamp plotseling opstond en de zaal verliet. Collega’s dachten aanvankelijk dat hij even tijd nodig had; in werkelijkheid ging hij rechtstreeks naar wachtende journalisten en kondigde daar zijn vertrek aan. Premier Schoof en de vicepremiers vernamen dit via een medewerker van de Rijksvoorlichtingsdienst die bij de interviews luisterde.
Na zijn vertrek overlegden VVD-, NSC- en BBB-ministers in eigen kring. NSC-leider Van Hijum maakte daarop bekend dat alle andere ministers en staatssecretarissen van zijn partij Veldkamps voorbeeld zouden volgen. Die aankondiging leidde bij de overige bewindslieden tot grote verbazing en bezorgdheid over bestuurlijke chaos: dossiers als asiel, stikstof en het toeslagenschandaal zouden daardoor stil komen te liggen.
Binnen NSC wordt toegegeven dat het idee van collectief opstappen wel eens besproken is, maar men zegt dat het nooit serieus was uitgewerkt; desalniettemin staat de partij momenteel achter het besluit. Tegenstanders noemen de massale uittreding onverantwoord bestuur vanwege de gevolgen voor lopende politieke dossiers.