Dat de VVD wordt beloond voor de blokkade is een gotspe

In dit artikel:

VVD-leider Dilan Yesilgöz hield tijdens het formatiedebat woensdag vast aan haar weigering om in een kabinet samen te werken met GroenLinks-PvdA. Die houding blokkeert volgens critici een meerderheid die CDA, D66, GroenLinks-PvdA en VVD zou vormen — een optie die D66-leider Rob Jetten prefereert. Jetten en CDA-leider Henri Bontenbal hebben samen een formatiedocument opgesteld dat door verschillende partijen positief is ontvangen; noch GroenLinks-PvdA noch de VVD hebben daar formele inhoudelijke bezwaren tegen ingebracht.

De opstelling van Yesilgöz wordt geplaatst tegen recente gebeurtenissen: in 2023 liet de VVD onder haar leiding kabinet-Rutte IV vallen na een conflict over nareizende asielzoekers, waarbij door de VVD gepresenteerde cijfers later onjuist bleken. Ook opende de partij ruimte voor samenwerking met de PVV, iets wat volgens critici heeft bijgedragen aan politieke instabiliteit. Die achtergrond voedt het vermoeden dat de huidige blokkade minder gaat over inhoudelijke verschillen en meer over electorale angst binnen de VVD — vrees dat samenwerking met links de partij zou blootstellen aan aanvallen van het rechtse blok of haar achterban zou vervreemden.

Jetten kiest daarom haast: hij praat de komende weken alleen met CDA en VVD om snel vooruitgang te boeken. Bontenbal en Jetten proberen de Kamer te kalmeren met toezeggingen over een ‘andere politieke cultuur’, maar zolang Yesilgöz haar koers niet wijzigt, blijft de vorming van een stabiele meerderheidscoalitie onzeker.