Dana Lixenbergs fotoserie 'De Wallen, Amsterdam' gaat voorbij de gebruikelijke clichés over de buurt
In dit artikel:
Dana Lixenberg toont met haar nieuwe serie over De Wallen een scherp oog voor het petit detail en de manier waarop dat samen een rijk, niet-hiërarchisch beeld van een plek kan vormen. Haar grootformaat negatieven geven toeschouwers de vrijheid hun blik te laten dwalen: elk element mag naast het andere bestaan, zodat een rommelige werkelijkheid toch helder en verstaanbaar blijft.
Opvallende scènes: acht koekoeksklokken hoog aan een muur, strakke draden als regendruppels, een groot dubbelportret van Joseph Beuys met een net zichtbaar litteken, en een opengeslagen Volkskrant Magazine waarvan onzeker blijft of de afgebeelde man Midas Dekkers of Jaap van Dissel is. Zulke details verschuiven de aandacht van individuele gelaatslijnen naar de levensruimtes zelf — foto’s die meer lijken te vertellen over hoe mensen hun dagen doorbrengen dan over hun uiterlijke trekken.
De reeks is zowel in boekvorm verschenen als nog enkele maanden te zien in het Stadsarchief Amsterdam. Lixenberg portretteerde in zwart-wit bewoners, bezoekers en werkenden; in kleur legde ze de plekken vast waar zij hun dagen slijten en hun betekenis zoeken. Haar beelden bewegen voorbij de platgetreden clichés over het centrum van Amsterdam — hemel en genot lijken er dicht bij elkaar, maar de foto’s herstellen een genuanceerder beeld van verhoudingen en dagelijksheid.
Een terugkerend beeld is het atelier van Aldert Mantje, gefotografeerd twee jaar voor zijn overlijden in 2023. Werk van hem en van andere leden van Gang of 4 is zichtbaar. In een oud YouTube-interview legt Mantje uit hoe hij schilderijen maakte met geleende teksten en verwijzingen naar oude meesters — hij citeerde zelfs: “I can’t explain, it’s a middle age thing.” Zijn vergissing over de toegepaste inspiratie (niet Titiaan maar Rafaël) illustreert het essayistische thema van de serie: details stapelen zich op en vormen samen de ongrijpbare mengeling van geheugen, invloed en leven.