D66 wil miljarden snijden in zorg om NAVO-norm te halen

In dit artikel:

D66 presenteerde vrijdag zijn verkiezingsprogramma en legt stevige keuzes op tafel om de hogere defensie-uitgaven te kunnen dekken. Partijleider Rob Jetten kondigde aan “vele miljarden” te willen besparen op de zorg en daarnaast extra belastingen te heffen op grote vermogens en winsten; een volledige financiële onderbouwing volgt bij de officiële doorrekening. De aanleiding is de NAVO-eis dat lidstaten 2,5% van hun bbp aan defensie besteden, wat Nederland 16–19 miljard euro extra per jaar kost.

Op de zorg wil D66 flink snijden: geen vergoeding meer voor onbewezen behandelingen, meer samenwerking tussen ziekenhuizen en het schrappen van de voorgenomen halvering van het eigen risico. Tegelijkertijd wil de partij het minimumloon in 2030 met 5% verhogen en uitkeringen laten mee stijgen (uitgezonderd de AOW). Bij ontslag komt een hogere maar kortere WW-uitkering. De jaarlijkse tandartscontrole wordt opgenomen in het basispakket.

Op de woningmarkt zet D66 in op grootschalige bouw: tien nieuwe steden, waaronder een op te spuiten stad in het IJmeer, en jaarlijks 2 miljard euro om de bouw te versnellen, plus landelijke regels om lokale vertraging tegen te gaan. Klimaat- en onderwijsthema’s krijgen minder nadruk; aandacht gaat vooral naar het versterken van het elektriciteitsnet en het openlaten van kernenergie als optie. Onderwijsmaatregelen zijn beperkt: een verhoging van de basisbeurs met 166 euro en het niet meetellen van studieschulden bij hypotheekaanvragen.

Op stikstof kiest D66 voor mildere taal dan vroeger: streven naar halvering van uitstoot in 2030 zonder rigide blauwdrukken, inzet op extensivering van de landbouw en nieuwe uitkoopregelingen. Andere partijen hebben alternatieve voorstellen, zoals bezuinigingen en hogere pensioenleeftijd (VVD) of een inkomensafhankelijke heffing (CDA).