D66 viert overwinning, maar vreest eigen succes: 27ste zetel maakt centrumrechts kabinet mogelijk

In dit artikel:

D66 viert haar verkiezingsresultaat, maar de feestvreugde is intern gekleurd door angst voor een extra restzetel. Volgens het ANP staat de partij nu op 26 zetels; een 27ste zetel zou, door de zetelverdeling, samen met VVD, CDA en JA21 precies op 76 zetels uitkomen — een Kamermeerderheid die de deur naar een centrumrechts kabinet zou openen.

Die mogelijke coalitie schrikt D66 en diens leiderschap, waaronder Rob Jetten, af. JA21 heeft scherpe opvattingen over cultuur, migratie en klimaatbeleid die haaks staan op de progressieve agenda van D66; partijachterban en enkele anonieme D66’ers geven aan dat meer stemmen dan de PVV behalen “al zoet genoeg” is en dat een extra zetel juist problemen oplevert. Het artikel suggereert dat die bezorgdheid niet praktisch maar ideologisch van aard is: D66 zou liever vasthouden aan een linkse samenwerking met GroenLinks en PvdA dan compromissen te sluiten met rechts.

De kritiek in de tekst is scherp: D66 zou partijbelang en ideologische consistentie belangrijker vinden dan het faciliteren van een bredere, mogelijk stabielere regeringsformatie, en toont daarmee volgens de auteur hypocriet gedrag — juichen in het openbaar, maar hopen dat het succes niet te groot wordt. De columnist bestempelt dit als kartelpolitiek en wijst erop dat een meerderheid van 76 zetels juist kansen biedt voor een meer midden- of centrumrechts bestuur, iets wat D66 liever niet ziet omdat dat haar beleidsdoelen zou temperen.

Kort samengevat: D66 presenteert zich als winnaar, maar vreest dat het electorale succes onverwacht de politieke verhoudingen verandert en samenwerking met partijen als JA21 afdwingt — een uitkomst die de partij liever vermijdt, ook al zou die een stabiele meerderheid mogelijk maken.