D66 en PVV nek-aan-nek met 26 zetels - FVD groeit naar 7 in voorlopige uitslag
In dit artikel:
Volgens de tweede prognose van het ANP eindigen D66 en de PVV beide op 26 zetels, met D66 een fractie voor dankzij ongeveer 6.000 stemmen verschil. De voorlopige uitslag markeert een sterk gefragmenteerd parlement en breekt met de oude machtsverhoudingen: links en rechts liggen bijna in evenwicht, terwijl geen van beide koplopers een duidelijk, breed mandaat heeft.
D66 (Rob Jetten) boekt de grootste winst ten opzichte van 2023: +17 zetels, deels doordat NSC helemaal verdween (van 20 naar 0). Die winst komt volgens het artikel vooral door strategisch stemmen en mobilisatie van hoogopgeleide stedelijke kiezers die een kabinet met Frans Timmermans wilden blokkeren, waardoor D66 nu de grootste partij is maar met een kwetsbaar mandaat.
De PVV (Geert Wilders) verliest 11 zetels ten opzichte van de historische uitslag van 2023, maar blijft met 26 zetels een belangrijke kracht. De daling wordt toegeschreven aan lagere opkomst onder voormalige PVV-stemmers en onvrede over Wilders’ koers tijdens de formatie, wat sommige kiezers naar JA21, CDA, FVD of tot thuisblijven dreef. Grote partijen sluiten de PVV volgens het artikel uit, waardoor de partij naar verwachting in de oppositie terechtkomt.
Centrumrecht en andere partijen: het CDA (Henri Bontenbal) komt uit op 18 zetels — een herstel maar minder dan verwacht; het profiteerde van het wegvallen van NSC maar verloor laat zwevende kiezers aan D66. De VVD (onder leiding van Dilan Yesilgöz) zakt naar 22 zetels, wat vragen oproept over het functioneren en het leiderschap van de partij. Forum voor Democratie (Lidewij de Vos) verrast met een opmars naar 7 zetels; FVD trok succesvoller online en profileerde zich als de inhoudelijke rechtse optie.
De voorlopige uitslag schetst een lastig formatiedeel: geen vanzelfsprekende coalitiemeerderheid en weinig overlap tussen de grootste partijen. De vraag wie de leiding neemt — of D66 ondanks het smalle mandaat kan regeren met rechtse partners, of dat Wilders opnieuw een rol nastreeft vanuit de oppositie — blijft open. Algemeen oordeel in het artikel: het parlement is opnieuw onstabiel en de politieke verdeeldheid in Nederland blijft groot.