D66 en CDA gaan op zoek naar 'constructieve steun' voor 'respectvolle politiek'
In dit artikel:
In Den Haag hebben verkenner Sybrand Buma en zijn team een tussenrapport openbaar gemaakt met de hoofdlijnen waar D66 en CDA het over eens zijn. Het document is bedoeld als uitnodiging aan andere partijen om aan te haken bij een nieuwe coalitie of om “constructieve steun” te bieden — een optie die nadrukkelijk genoemd wordt en die vooral lijkt te zijn gericht op kleinere fracties zoals 50Plus, die als mogelijke gedoger van een rechtse coalitie wordt gezien. Buma benadrukt dat het stuk geen dichtgetimmerd akkoord is maar een startpunt voor vervolggesprekken; hij gaat binnenkort met andere partijen overleggen en levert op 9 december een eindverslag.
CDA-leider Henri Bontenbal en D66-voorman Rob Jetten geven de toon aan: samenwerken, elkaar respecteren en terugkeren naar meer normale, resultaatgerichte politiek in plaats van confrontatie. Het plan profileert zich als ambitieus en inhoudelijk, met als doel het herstel van vertrouwen en het versterken van saamhorigheid in een tijd van grote uitdagingen.
De agenda richt zich op vijf prioriteiten die de Tweede Kamer had meegegeven: wonen, veiligheid/defensie, stikstof, economie en migratie. Belangrijke voorstellen en afspraken in het tussenverslag zijn onder meer:
- Migratie: behoud van de spreidingswet om opvang over Nederland te verdelen.
- Wonen: aanwijzing van 22 locaties voor woningbouw, het vereenvoudigen van het splitsen van woningen en het schrappen van bezwaarprocedures op geselecteerde plekken om bouw te versnellen.
- Huishoudelijke financiën: een geleidelijke afbouw van de hypotheekrenteaftrek.
- Zorg: bezuinigingen onder meer door nieuwe medicijnen en behandelingen niet automatisch te vergoeden.
- Defensie: de mogelijkheid om de dienstplicht gedeeltelijk te herinvoeren als de krijgsmacht niet genoeg vrijwilligers krijgt.
- Stikstof: terugkeer naar het Rutte-IV-beleid met hernieuwde inzet van een miljardenfonds om onder meer boeren uit te kopen; belangrijke stikstofdoelen hoeven niet langer per se in 2030 gehaald te worden maar worden opgerekt richting 2035.
Het tussenrapport erkent ook geopolitieke en binnenlandse kwetsbaarheden — van de oorlog aan de rand van Europa tot woningnood, druk op het energienet en verminderde verdienkracht — en zegt dat moeilijke keuzes niet worden uitgesteld. De boodschap is duidelijk: D66 en CDA willen met andere partijen werken aan doorbraken in langlopende dossiers en streven naar een coalitie die pragmatisch resultaten levert.