D66: Bouw compleet nieuwe stad in het Markermeer
In dit artikel:
D66 wil in het verkiezingsprogramma een kunstmatig eiland laten opspuiten in het Markermeer/IJmeer, tussen Amsterdam en Flevoland, om daar een nieuwe stad — voorlopig IJstad genoemd — met zo’n 60.000 woningen te bouwen. Volgens partijleider Rob Jetten zou dat deel uitmaken van een bredere ambitie om de woningnood grootschalig aan te pakken; eerder noemde hij dat er ongeveer tien nieuwe steden nodig zijn.
Het Markermeer is een beschermd natuurgebied, maar D66 betoogt dat aanleg van nieuw land gecombineerd met uitbreiding van natuurprojecten zoals de Markerwadden juist milieuvoordelen kan opleveren: na aanleg van de Markerwadden verbeterde de waterkwaliteit en nam het aantal vogels toe, aldus de partij. Jetten waarschuwt dat men “niet klein moet denken” bij het bestrijden van de woningcrisis.
Het plan is fors van aard en prijzig: D66 schat de kosten op ongeveer 20 miljard euro. De helft van dat bedrag zou gaan naar de aanleg van een nieuwe verbinding tussen Amsterdam en Almere (de lang besproken IJmeerverbinding). Die verbinding moet openbaarvervoercapaciteit en bereikbaarheid verbeteren en maakt het mogelijk dat Almere zelf circa 30.000 woningen realiseert; het eiland zou op die route aangesloten worden. De overige miljarden zijn voor drooglegging en natuurverbetering.
D66 verwacht tegenstand: belangen tussen natuur, recreatie en woningbouw lopen vaak uiteen — de IJselmeervereniging keerde zich eerder tegen de Markerwadden als voorbeeld. Andere partijen hebben ook grote woningplannen, maar vaak door bestaande locaties te transformeren: GroenLinks-PvdA wil vliegvelden benutten, Volt denkt aan het Tata Steel-terrein en de PVV pleit voor volbouwen van het Mediapark in Hilversum.
De voorstellen spelen in op een breed gedeelde zorg: Nederland heeft naar schatting ruim 900.000 woningen nodig om het tekort weg te werken. Oorzaken zijn onder meer minder bouwproductie door hoge grondprijzen en stikstofproblemen, meer eenpersoonshuishoudens en bevolkingsgroei door migratie — een onderwerp waarop partijen uiteenlopende beleidskeuzes voorstaan.