CU verloor vooral stemmen aan CDA, SGP vooral aan CU
In dit artikel:
De SGP boekt bij de recente Tweede Kamerverkiezingen opnieuw groei en bereikt een voorlopig recordaantal stemmen, terwijl de ChristenUnie het slechtste Kamerresultaat uit haar geschiedenis noteert. Van 344 gemeenten zijn voorlopige uitslagen binnen; de tellingen uit Venray en van buitenlandse briefstemmen ontbreken nog. De Kiesraad maakt de officiële uitslag volgende week vrijdag bekend.
Voorlopig staat de SGP op 237.582 stemmen, ruim boven het eerdere Kamerniveau van circa 215–219 duizend (ongeveer 2,1%). Met 2,3% van de stemmen komt de partij echter niet in aanmerking voor een vierde zetel: een volledige vierde zetel vergt meer dan 2,0% en om serieus kans op een restzetel te maken is naar schatting zo’n 2,5% nodig. Het voorlopige totaal overtreft het vorige record en betekent een toename van minimaal zo’n 20.000 stemmen ten opzichte van de vorige Kamerverkiezingen. In 66 gemeenten won de SGP honderd stemmen of meer; opvallende plusjes waren er in Altena, Barneveld en vooral Urk (+1.071). Verliezen waren zeldzaam en beperkt van omvang.
Een Ipsos I&O-verkiezingsonderzoek (in opdracht van NOS) toont dat 80% van de huidige SGP-stemmers de partij in 2023 ook al steunde; 5% waren toen niet-stemmers. Van SGP-stemmers uit 2023 bleef 89% trouw, terwijl ongeveer 5% overstapte naar de ChristenUnie. Die groep omslaat naar schatting circa 9.800 kiezers — onvoldoende om de SGP een vierde zetel te bezorgen. Voorlopige berekeningen spreken van een tekort van ongeveer 25.000 stemmen.
De ChristenUnie komt voorlopig uit op 199.976 stemmen; de definitieve tellingen zullen de grens van 200.000 waarschijnlijk passeren, maar het totaal blijft onder haar dieptepunt uit 2003. Ten opzichte van 2023 verliest de CU ruim 11.000 stemmen. Volgens Ipsos leverde de CU veel stemmenwinst op van voormalige NSC-kiezers (14% van haar huidige electoraat), terwijl grote groepen van haar 2023-kiezerij naar het CDA gingen of bleven weg van de stembus. Ondanks het tegenvallende resultaat heerst er bij de CU vooral opluchting dat de derde zetel behouden blijft.