Ctgb erkent: decennialang niet streng genoeg bij beoordelen kankerrisico's pesticiden

In dit artikel:

Het Ctgb, de Nederlandse autoriteit voor pesticiden, dringt aan op aanscherping van internationale richtlijnen voor het beoordelen van kankerrisico’s van bestrijdingsmiddelen. Dit komt naar voren uit een brief aan minister van Landbouw Femke Wiersma, nadat uit onderzoek van Zembla bleek dat het Ctgb jarenlang een verkeerde statistische toets gebruikte: een tweezijdige test in plaats van een strengere, enkelzijdige toets. Deze methode verhult het werkelijke kankerrisico doordat er tweemaal zoveel tumoren nodig zijn om een statistisch verband aan te tonen. Dit leverde kritiek op van vooraanstaande wetenschappers, waaronder KNAW-directeur Geert de Snoo, die dit als “slechte wetenschap” en onduidelijke statistiek bestempelt.

Ondanks erkenning door het Ctgb dat eenzijdig testen meestal de voorkeur heeft, is de organisatie niet van plan om bestaande toelatingen, zoals die van glyfosaat, te heropenen. Glyfosaat werd in 2023 opnieuw voor tien jaar toegelaten op de Europese markt, hoewel de Wereldgezondheidsorganisatie het middel in 2015 classificeerde als “waarschijnlijk kankerverwekkend” voor mensen. Het Ctgb negeerde deze classificatie grotendeels door vast te houden aan de minder strenge tweezijdige test.

Tijdens een deskundigenbijeenkomst in februari, georganiseerd op initiatief van minister Wiersma, pleitten alle aanwezige wetenschappers, waaronder toxicoloog Ad Ragas en statisticus Houwing-Duistermaat, voor een eenzijdige toetsing. Het Ctgb bevestigde in april aan de minister dat zij deze aanbeveling overneemt, maar benadrukt dat dit niet automatisch leidt tot herziening van eerdere conclusies. Critici vinden deze houding vaag en stellen dat het Ctgb de integratie van verschillende bewijslagen onvoldoende transparant maakt. Bovendien zou de organisatie economische belangen, zoals de agrarische sector, zwaar meewegen bij toelatingsbesluiten. Dit blijkt ook uit het feit dat het Ctgb grotendeels vertrouwt op door producenten aangeleverde, deels niet-openbare gegevens.

Wetenschappers, waaronder Ragas en De Snoo, roepen op tot een herbeoordeling van glyfosaat en andere bestrijdingsmiddelen, waarbij volksgezondheid voorrang moet krijgen boven economische belangen. De huidige situatie leidt volgens hen tot onvoldoende bescherming tegen mogelijke gezondheidsrisico’s door het gebruik van pesticiden.