Crisis in Frankrijk: wéér lijkt een regering te vallen
In dit artikel:
Frankrijk staat op scherp: maandag stemt het parlement over een motie van vertrouwen voor premier François Bayrou, en voor woensdag zijn landelijke protesten aangekondigd. De acties worden voorbereid door losse netwerken en vakbonden, waarbij lokale groepen via sociale media mobiliseren. Veiligheidsdiensten verwachten dat tot ongeveer 100.000 mensen op uiteenlopende manieren de straat op gaan.
Op straat en in fabrieken gaat men tot actie over. In Normandië mobiliseert de gepensioneerde Renault-werknemer en CGT-lid Frédéric Podguszer (61) met folders, huis-aan-huisbezoeken en oproepen tot stakingen en rotondebezettingen, naar het voorbeeld van de Gele Hesjes. In Parijs en Nantes bespraken honderden betogers blokkades van wegen, distributiecentra, en de toegangen tot fabrieken en ziekenhuizen; sommige deelnemers pleiten expliciet voor het lamleggen van hele departementen.
De aanleiding is Bayrous rigoureuze bezuinigingspakket van bijna 44 miljard euro, bedoeld om het oplopende begrotingstekort en de hoge staatsschuld aan te pakken. Bayrou wijst op de hoge rentelasten en noemt het noodzakelijk om uitgaven terug te dringen; zijn maatregelen omvatten onder meer bevriezing van uitkeringen, kortingen op vergoedingen en schrappen van vrije dagen. Veel Fransen accepteren dat bezuinigingen nodig kunnen zijn, maar voelen dat zij niet de prijs moeten betalen: slechts 19 procent is volgens Ipsos-bva tevreden over Bayrou.
Politiek is het land evenzeer in crisis. Bayrou leidt een centrumrechtse minderheidsregering zonder stabiele steun in de Assemblée Nationale; links en radicaal-rechtse partijen zijn verdeeld over bijna alles, maar verenigd in hun wens hem weg te krijgen. Als hij de vertrouwensstemming verliest, moet hij aftreden. Dat zou president Macron voor moeilijke keuzes plaatsen: snel een nieuwe premier benoemen — die waarschijnlijk dezelfde problemen tegenkomt — of vervroegde parlementsverkiezingen uitschrijven, met het risico op eenzelfde gefragmenteerde uitkomst.
Analisten noemen dit een dubbele crisis: brede volkswoede gecombineerd met politieke verlamming. Die combinatie verhoogt de kans op langdurige onrust en maakt de uitkomst van de komende dagen onzeker voor zowel het bestuur als de openbare orde.