Corruptie rondom Zelensky, maar hij doet er weinig aan
In dit artikel:
In Oekraïne lopen twee anticorruptiebureaus een groot onderzoek naar het vermeende verduisteren van ongeveer 100 miljoen dollar die bedoeld was om de energiesector tegen Russische beschietingen te beschermen. De verdenkingen raken een voormalig adviseur van de minister van Energie, een directeur van staatsenergiemaatschappij Energoatom, meerdere personen die met witwassen in verband worden gebracht en een prominente zakenman: Timoer Minditsj, een bekende vriend en voormalig zakenpartner van president Volodymyr Zelensky. Minditsj zou al vertrokken zijn uit het land vóór huiszoekingen plaatsvonden — opvallend omdat mannen tijdens de oorlog grotendeels de grenzen niet mogen verlaten.
Robert Hein Broekhuijsen, advocaat en oud-officier van justitie die hielp bij het opzetten van Oekraïnes anticorruptiestructuren, omschrijft Minditsj als een machtige schakel tussen politiek en energiesector en zegt dat de president onder invloed van zijn entourage staat. Hoofd van SAPO, Aleksandr Klymenko, waarschuwt dat pogingen om anticorruptiewerk te ondermijnen subtieler zijn geworden en dat internationale steun essentieel blijft, mits die steun gekoppeld is aan duidelijke eisen dat Oekraïne corruptiebestrijding serieus neemt.
Daria Kalenjoek van het Anti-Corruption Action Center stelt dat de aanval op anticorruptie-instanties is verschoven naar intimidatie van individuen en wijst op een verontrustende concentratie van macht bij Zelensky: het parlement is volgzaam, verkiezingen zijn nauwelijks mogelijk tijdens de oorlog en de president benoemt sleutelfiguren zoals procureur-generaal en ministers. Onderzoekers zelf worden geïntimideerd of vastgezet; Kalenjoek noemt het voorbeeld van een aanklager die Minditsj onderzocht en volgens haar op basis van een vervalste zaak al maanden gevangen zit.
Analisten benadrukken dat de oorlog de capaciteit om systemische corruptie aan te pakken bemoeilijkt en dat het vertrek van Amerikaanse betrokkenheid eerder een leegte heeft achtergelaten. Voorstanders van hervorming zien EU-lidmaatschap als de meest effectieve stok achter de deur om corruptie structureel terug te dringen, maar skeptici vinden dat buitenlandse partners te voorzichtig reageren uit bang voor destabilisatie tijdens de oorlog. Jonge Oekraïners tonen volgens betrokkenen wél bereidheid om het corruptieprobleem aan te pakken, maar echte verandering zal waarschijnlijk generaties vergen.