Inname van olietanker bij Venezuela haalt internationale scheepvaart overhoop
In dit artikel:
De recente Amerikaanse overname van de olietanker Skipper heeft de Venezolaanse olie-export nagenoeg lamgelegd. Sinds de inbeslagname afgelopen week en de daaropvolgende Amerikaanse blokkade tegen gesanctioneerde schepen zitten naar schatting meer dan negen miljoen vaten olie vast op tankers in Venezolaanse wateren. Daardoor loopt de belangrijkste inkomstenbron van het regime van Nicolás Maduro ernstig gevaar.
Ongeveer dertig tankers in de Venezolaanse exclusieve zone vallen onder de Amerikaanse sancties en durven de Caribische Zee niet te bevaren, waar een Amerikaanse maritieme aanwezigheid patrouilleert. Cuba, dat sterk afhankelijk is van Venezolaanse olie, wordt naar verwachting het eerst en meest geraakt; grote kopers zoals China hebben voorlopig minder probleem doordat zij recent veel Russische olie hebben ingekocht, aldus energiedeskundige Lucia van Geuns.
De handel in olie onder sancties gebeurt grotendeels via een zogenoemde schaduwvloot: schepen die onder valse vlag varen, frauduleus geregistreerd zijn of zelfs stateloos opereren om controles te omzeilen. De Skipper is een voorbeeld van zo’n schip; het Amerikaanse ingrijpen is volgens maritiem analisten een eerste grootschalige actie om zo’n stateloos schip uit commercieel verkeer te halen conform het VN-zeerecht. Het incident heeft het vertrouwen van die schaduwvloot aangetast en vergroot de bereidheid van sommige landen om hard op te treden tegen vergelijkbare schepen.
De EU en het Verenigd Koninkrijk breiden ondertussen sancties uit en zetten druk op landen die frauduleuze registraties mogelijk maken; de EU heeft inmiddels bijna 600 Russische schaduw-tankers gesanctioneerd en voegt regelmatig nieuwe schepen toe. Tegelijkertijd waarschuwen critici dat het enteren van schepen in internationale wateren grensoverschrijdende precedenten schept en vragen oproept over de juridische en geopolitieke risico’s van dergelijke acties.