Coalities vóór de verkiezingen: geef de kiezer echte keuze

In dit artikel:

Rob van Hoek (Vinkel) pleit in een ingezonden brief voor een ommekeer in het Nederlandse kiesproces: laat partijen vóór de verkiezingen concrete coalities vormen met uitgewerkte beleidsplannen, zodat kiezers op een direct uitvoerbaar coalitieplan stemmen in plaats van enkel op losse partijen. Nu stemmen Nederlanders op partijen waarna maandenlange, vaak vage onderhandelingen volgen waarbij belangrijke thema’s — zoals asielbeleid, huisvesting en belastingbeleid — verloren gaan in compromissen en kostbare regeertijd.

Als variant stelt hij een twee­ronde­systeem voor: eerst de partijkeuze, daarna een stem op een coalitieplan waarin die partij deelneemt. Partijen mogen in meerdere combinaties meedoen, mits hun rol en het specifieke beleid per combinatie helder zijn. Voordelen zouden meer transparantie, snellere uitvoering en duidelijke politieke verantwoordelijkheid zijn.

Van Hoek gebruikt belastingbeleid als voorbeeld: veel Nederlanders en ondernemers vertrekken vanwege hoge en complexe lasten; volgens hem moeten coalities vooraf duidelijk maken wie betaalt, welke vereenvoudigingen komen en hoe Nederland aantrekkelijk blijft voor bijdragers. Zijn oproep eindigt met een pleidooi voor politieke lef: geen schimmige onderhandelingen achteraf, maar open, inhoudelijke keuzevrijheid voor de kiezer.