Climax klimaattop nadert, maar druk loopt nog niet heel hoog op
In dit artikel:
Met twee dagen te gaan tot het officiële einde van de klimaattop in Belém was de aandacht volledig gericht op president Luiz Inácio Lula da Silva. Hij keerde—na een eerdere korte verschijning—terug naar de conferentie, maar hield bij een late persconferentie geen openlijk ultimatum of gedetailleerd verslag van de onderhandelingen. Wel benadrukte hij dat actie nu moet volgen op beloften en zei daarbij: "We hebben geen andere plek om te leven." Hij liet verder veel waardering horen voor de onderhandelaars, maar vermeed publieke druk op de finale tekst.
Achter de schermen speelt juist een felle strijd over de slottekst, waarbij landen tot op de komma proberen afspraken te verzwakken of te versterken en waar vaak pas in de late uren — soms na het officiële einde — duidelijk wordt of de top succesvol is. Een belangrijk twistpunt is de afbouw van fossiele brandstoffen: ongeveer 80 landen hebben buiten de officiële agenda al een gezamenlijke eis geformuleerd voor een 'routekaart' richting dat doel. Lula sprak zich voorzichtig voor zo’n route uit, maar voegde eraan toe dat het niet de bedoeling is "om iemand iets op te leggen."
Financiering voor klimaatadaptatie is een ander heet hangijzer. Armere landen willen dat rijke landen hun bijdragen verdrievoudigen; die bereidheid ontbreekt bij onder meer de EU, wat de onderhandelingen bemoeilijkt. Volgens bronnen heeft Lula sinds zijn terugkeer meerdere delegaties ontmoet en zou hij ook gesproken hebben met Eurocommissaris Frans Timmermans’ opvolger Hoekstra (de tekst noemt Hoekstra), vermoedelijk om EU-ondersteuning voor adaptatiefondsen te bepleiten. EU-beslotenheid is extra belangrijk nu de Verenigde Staten per 1 januari niet meer onder het Parijsakkoord vallen.
Ook VN-secretaris-generaal António Guterres verscheen weer in Belém om het scherpslijpen van de slottekst te beïnvloeden, maar hij hield zich minder lang op ter plaatse. De uitkomst van de top kan niet alleen klimaateffecten hebben, maar ook politieke gevolgen: een sterk resultaat zou Lula ahead of de Braziliaanse verkiezingen volgend jaar goed uitkomen. Of zijn betrokkenheid het slotakkoord substantieel zal veranderen, blijft onduidelijk.