Chinese baas chipbedrijf Nexperia wilde kritische westerse directieleden ontslaan
In dit artikel:
Het Nijmeegse chipbedrijf Nexperia kwam dit jaar in een bestuurscrisis terecht omdat de Chinese bestuursvoorzitter en hoofdaandeelhouder Zhang Xuezheng (bijnaam Mr. Wing) steeds meer eigen koers voer, waardoor het voortbestaan van de Nederlandse productie en kennispositie in gevaar dreigde te raken. Minister Vincent Karremans van Economische Zaken greep in met een zeldzame maatregel: hij activeerde de Wet beschikbaarheid goederen — voor het eerst sinds 1952 toegepast — om beslissingen te blokkeren die de continuïteit, productiekracht of intellectuele eigendom van Nexperia en daarmee Europese belangen konden schaden.
De zaak kwam tot een hoogtepunt nadat drie westerse bestuurders een procedure bij de Ondernemingskamer van het gerechtshof Amsterdam aanspanden. Uit de uitspraak blijkt dat onderhandelingen tussen Nexperia en het ministerie, die eind 2023 waren gestart om het bedrijf duidelijker Nederlands/Europees te profileren, jarenlang misliepen. De bedoeling was toen om de governance te versterken (onder meer via een raad van commissarissen) en een lijst met zogenaamde reserved matters vast te leggen: besluiten rond samenwerking, benoemingen, licenties en grote transacties zouden voortaan goedkeuring van toezichthouders vereisen. Daarmee wilde men operationele onafhankelijkheid van de Chinese aandeelhouder bereiken — ook noodzakelijk om Amerikaanse exportrestricties te voorkomen.
Zhang weigerde die beperkingen. In september 2024 keerde hij zich tegen de reserved matters; in september 2025 trok hij de bankvolmachten van drie financiële topmensen in en gaf die aan onervaren ondergeschikten. Hij kondigde ontslagen aan van drie kritische managers (onder wie juridisch topman Ruben Lichtenberg, financieel directeur Stefan Tilger en operationeel directeur Achim Kempe); de betrokkenen weigerden hun vertrek te accepteren. Bovendien plaatste Zhang grote orders bij een zusterbedrijf in financiële problemen, Wingsky Semi: naar verluidt bestelde Nexperia voor circa 200 miljoen euro aan wafers — aanzienlijk meer dan nodig — bij die onderneming, terwijl de leveringsvoorwaarden sinds 1 januari 2025 70 procent vooruitbetaling voorschrijven. De Ondernemingskamer zag deze constructies als verstrengelde belangen en als reden om aan het bestuur te twijfelen.
Als gevolg van de spoedprocedure is Zhang geschorst, is een tijdelijke bestuurder aangesteld en is het aandelenbeheer overgedragen aan een onpartijdige Nederlandse jurist. China reageerde op de ingreep met tegenmaatregelen: op 4 oktober legde het exportrestricties op voor de Chinese vestigingen van Nexperia en voor leveranciers. Volgens Karremans vinden er gesprekken plaats met Chinese autoriteiten over die repercussies.
De affaire benadrukt de kwetsbaarheid van Europese chipketens in het spanningsveld tussen geopolitiek, buitenlandse investeringen en nationale veiligheidsbelangen. De Nederlandse interventie heeft tijdelijk de zeggenschap en bescherming van strategische technologie veiliggesteld, maar leidde meteen tot internationale spanningen en illustreert hoe moeilijk het is buitenlandse eigendom en westerse naleving van toezichtmaatregelen te verenigen.